تا به حال برای شما اتفاق افتاده که حین نوشتن، تایپ کردن یا امور روزمره دیگر با دستتان، احساس درد و گرفتگی در مچ دست داشته باشید؟ این درد گاهی ممکن است بسیار دردناک و آزاردهنده باشد. اگر مکررا به این مشکل دچار می‌شوید، ادامه مطلب را در مورد گرفتگی دست و علل آن مطالعه کنید.
گرفتگی مچ دست چست؟
گرفتگی مچ دست به انقباض ناگهانی و غیرارادی عضلات مچ دست گفته می‌شود که باعث درد و سفتی می‌شود. گرفتگی ممکن است چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد و حتی در طول روز چندین بار اتفاق بیفتد. در بیشتر موارد، گرفتگی مچ دست، بی‌خطر است و به خودی خود برطرف می‌شود. با این حال، گاهی ممکن است این مسئله با مواردی مثل دررفتگی مچ دست اشتباه گرفته شود. به همین دلیل اگر گرفتگی مچ دست شما مکرر یا شدید است، باید به پزشک مراجعه کنید تا علت آن را مشخص کند. پزشک می‌تواند علت گرفتگی را مشخص کرده و درمان مناسب را تجویز کند.
در ضمن اگر مشکل درد دست شما به دلیل مشکلاتی مثل آرتروز باشد، می‌توانید برای درمان آرتروز مچ دست به مطب دکتر بهامین عطار، فوق تخصص ارتوپد مراجعه کنید.
نشانه‌های گرفتگی دست
گرفتگی دست، نشانه‌ها و علائم خاص خودش را دارد که عبارتند از:
- درد ناگهانی و شدید که معمولا در عضلات ساعد یا مچ دست احساس می‌شود
- عضلات گرفتارشده ممکن است سفت و سخت شوند و حرکت‌دادن آن‌ها دشوار باشد
- ممکن است در عضله گرفتارشده، توده یا برجستگی قابل‌لمس وجود داشته باشد
- ممکن است در عضله گرفتارشده، ضعف عضلانی احساس شود
- گاهی در دست یا انگشتان دست، احساس بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن ایجاد می‌شود
علل کرامپ دست
کرامپ دست یا همان گرفتگی دست به دلایل بسیار متعددی، مثل آرتریت انگشتان دست، اتفاق میفتد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
گرفتگی دست به دلیل روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی یا RA یک بیماری خودایمنی است که به مفاصل حمله می‌کند. التهاب ناشی از RA باعث درد، تورم، سفتی و گرفتگی در مفاصل می‌شود.
گرفتگی دست در افراد مبتلا به RA به دلایل زیر رخ می‌دهد:
- التهاب ناشی از RA عضلات و تاندون‌های دست را تحت فشار قرار می‌دهد و منجر به گرفتگی می‌شود
- آسیب به اعصاب RA به اعصابی که عضلات دست را کنترل می‌کنند، آسیب می‌رساند و منجر به گرفتگی می‌شود
- کمبود ویتامین B12 یا منیزیم خطر گرفتگی عضلات را افزایش می‌دهد
- برخی از داروهایی که برای درمان RA استفاده می‌شوند، مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، ممکن است به عنوان عارضه جانبی باعث گرفتگی عضلات شوند
کرامپ دست به دلیل بیماری ام اس
کرامپ دست یکی از علائم شایع بیماری ام‌اس است. این گرفتگی‌ها در عضلات ساعد، مچ دست یا انگشتان دست رخ می‌دهند. کرامپ ممکن است ناگهانی و شدید باشد و چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. علل مختلفی برای کرامپ دست در افراد مبتلا به MS وجود دارد:
- آسیب به اعصاب MS ممکن است به اعصابی که عضلات دست را کنترل می‌کنند، آسیب برساند و منجر به گرفتگی شود
- اسپاسم عضلانی، همان انقباض غیرارادی عضلات است که می‌تواند در اثر MS ایجاد شود
- خستگی، یکی از علائم شایع MS است و عضلات را ضعیف می‌کند و آن‌ها را بیشتر در معرض گرفتگی قرار می‌دهد
- برخی از داروهایی که برای درمان MS استفاده می‌شوند، مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، ممکن است به عنوان عارضه جانبی، باعث گرفتگی عضلات شوند
کرامپ نوشتن
کرامپ نوشتن که به آن اسپاسم نویسندگان نیز می‌گویند، انقباض ناگهانی و غیرارادی عضلات دست است که هنگام نوشتن رخ می‌دهد. این گرفتگی گاهی دردناک و ناتوان‌کننده است و نوشتن را دشوار یا غیرممکن می‌کند. بروز این اتفاق به دلیل نوشتن، دلایل مختلفی دارد که عبارتاند از:
- استفاده بیش از حد از عضلات دست هنگام نوشتن ممکن است منجر به خستگی و گرفتگی عضلات شود
- وضعیت نامناسب بدن هنگام نوشتن، فشار اضافی بر عضلات دست وارد می‌کند و منجر به گرفتگی می‌شود
- استرس ممکن است عضلات را منقبض کرده و خطر گرفتگی را افزایش دهد
اسپاسم عصبی دست
اسپاسم عصبی دست، همانطور که از نامش پیداست، به انقباض ناگهانی و غیرارادی عضلات دست بر اثر فشار عصبی گفته می‌شود. این گرفتگی ممکن است دردناک و ناتوان‌کننده باشد و انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کند.
علل مختلفی برای اسپاسم عصبی دست وجود دارد که عبارتاند از:
- آسیب به اعصابی که عضلات دست را کنترل می‌کنند، می‌تواند منجر به اسپاسم شود
- فشار عصبی ناشی از استرس و اضطراب، عضلات را منقبض کرده و خطر اسپاسم را افزایش می‌دهد
- کمبود ویتامین B12، منیزیم و کلسیم خطر اسپاسم عضلات را افزایش می‌دهد
- برخی از داروها، مانند داروهای ادرارآور و داروهای ضد فشار خون، گاهی به عنوان عارضه جانبی باعث اسپاسم عضلات می‌شوند
- برخی از مشکلات پزشکی، مانند سندروم تونل کارپال و بیماری پارکینسون، خطر اسپاسم عضلات را افزایش می‌دهند
سندروم دست سفت
سندرم دست سفت به وضعیتی گفته می‌شود که باعث خم‌شدن انگشتان و شست دست می‌شود. در ضمن این سندروم ممکن است باعث درد، تورم و سفتی در دست شود. علت بروز این سندرم به طور کامل مشخص نیست؛ اما تصور می‌شود که به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی رخ می‌دهد و اغلب افراد بالای ۵۰ سال را درگیر می‌کند؛ اما در افراد جوان‌تر نیز ممکن است رخ دهد.
سندروم دست سفت در زنان بیشتر از مردان رایج است. هیچ درمانی برای این سندروم وجود ندارد؛ اما درمان‌هایی هستند که به تسکین علائم کمک می‌کنند. این درمان‌ها شامل موارد زیر است:
- انجام تمرینات کششی و تقویتی به بهبود انعطاف‌پذیری و قدرت دست کمک می‌کند
- آتل به نگه‌داشتن دست در وضعیت صاف کمک می‌کند. این کار به به کاهش درد و سفتی عضلات دست کمک می‌کند
- داروهای ضدالتهابی غیر استروئید (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن به کاهش درد و التهاب کمک می‌کنند
- تزریق کورتیزون نیز گاها به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند
- در موارد شدید، ممکن است برای شل‌شدن تاندون‌ها یا رباط‌ها نیاز به جراحی باشد
اگر علائم را دارید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند به شما در تشخیص و درمان این بیماری کمک کند.
دهیدراته شدن دست
دهیدراته شدن یکی از علل احتمالی گرفتگی دست به شمار می‌آید. زمانی که بدن شما به اندازه کافی آب دریافت نمی‌کند، تعادل الکترولیت‌ها در بدن مختل می‌شود. این عدم تعادل منجر به گرفتگی عضلات می‌شود. علائم دهیدراته شدن دست عبارتاند از:
- خشکی پوست: پوست دست شما ممکن است خشک، پوسته‌پوسته و ترک‌خورده شود
- خارش: ممکن است احساس خارش در دست خود داشته باشید
- سفتی: ممکن است در دست خود احساس سفتی و درد کنید
- ضعف: ممکن است دستتان ضعیف شده و انجام کارهای روزمره برای شما دشوار شود
کمبود منیزیم در بدن
منیزیم، یک ماده معدنی ضروری است که در بسیاری از عملکردهای بدن نقش دارد؛ از جمله انقباض و شل‌شدن عضلات. کمبود منیزیم ممکن است منجر به گرفتگی عضلات، از جمله گرفتگی عضلات دست شود.
علائم کمبود منیزیم عبارتاند از:
- گرفتگی عضلات
- خستگی و کمبود انرژی
- ضعف عضلانی
- مشکل در خوابیدن و بی‌خوابی
- اضطراب، تحریک‌پذیری و افسردگی
گردش خون ضعیف
یکی دیگر از علل گرفتگی عضلات دست، گردش خون ضعیف است. زمانی که جریان خون به سمت عضلات دست محدود می‌شود، ممکن است عضلات دچار گرفتگی شوند. علائم گردش خون ضعیف در دست عبارتاند از:
- سردی دست
- بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن
- تغییر رنگ پوست
- ضعف عضلانی
- درد
گرفتگی دست در نتیجه بیماری کلیوی
بیماری کلیوی ممکن است منجر بهبرخی عوارض جانبی، از جمله گرفتگی عضلات دست شود. علل گرفتگی عضلات دست در بیماران کلیوی عبارتاند از:
- کم‌آبی بدن
- کمبود مواد مغذی
- آسیب عصبی
- داروها
علل گرفتگی دست به همین موارد ختم نمی‌شود و مشکلاتی مثل آرتریت روماتوئید و کیست مچ دست هم ممکن است باعث بروز درد در عضلات دست شوند.
تفاوت گرفتگی دست و سندروم کارپال
در برخی موارد، گرفتگی عضلات دست با سندرومی به نام تونل کارپال اشتباه گرفته می‌شود. در صورتی که سندرم کارپال(CTS) یک بیماری است که بر عصب میانی در مچ دست تاثیر می‌گذارد. این عصب، مسئول حرکت و حس انگشتان شست، اشاره، میانی و انگشت حلقه است. علائم سندرم تونل کارپال عبارتاند از:
- درد، سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی در انگشتان شست، اشاره، میانی و انگشت حلقه
- ضعف در دست
- مشکل در گرفتن اشیا
- درد در مچ دست
راه های درمان کرامپ دست
برای اینکه درد ناشی از گرفتگی عضلات دست آرام شود، می‌توانید وقتی درد شروع شد، عضلات گرفته‌شده را به آرامی کشش دهید؛ آن‌ها را ماساژ دهید؛ از گرما یا سرما برای تسکین درد و التهاب استفاده کنید. داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا استامینوفن نیز به تسکین درد کمک می‌کنند. در ضمن پیش از گرفتگی دست می‌توانید برای جلوگیری از آن امور زیر را را انجام دهید:
- مصرف مایعات کافی
- مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی
- حرکات تکراری با دست
- استراحت کافی
- ورزش منظم
- گرم‌کردن عضلات قبل از فعالیت
جمع‌بندی
در این مطلب از سایت دکتر عطار به طور کامل توضیح دادیم که گرفتگی دست چیست و چرا اتفاق می‌افتد. ضمن اینکه راهکارهای کاهش درد و پیشگیری از آن را نیز بررسی کردیم؛ اما پیشنهاد ما این است که در صورت مواجهه با چنین مواردی حتما هرچه سریع‌تر به پزشک فوق تخصص مچ دست مراجعه کنید.
