دیسک در میان مهره‌ها در ستون فقرات قرار داشته و در جذب حرکات ناگهانی، حفاظت از مهره‌ها و کمک به حرکات ستون مهره‌ها مؤثر هستند. ممکن است به دلایلی مانند افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌ای پاره شده و به اعصاب مجاور خود فشار وارد کنند.
پارگی دیسک‌ها در تمام طول ستون فقرات ممکن است رخ دهد، اما احتمال آن در مهره‌های کمری بیشتر است. روش اولیه درمان دیسک گردن و پارگی دیسک کمر، استفاده از داروها و فیزیوتراپی است. در صورتی که این روش‌ها باعث کاهش و بهبودی علائم نشوند، ممکن است نیاز به انجام جراحی باشد. در ادامه به انواع روش‌های جراحی دیسک کمر و مزایا و معایب هرکدام بیشتر می‌پردازیم. همچنین شما می توانید برای آگاهیو انتخاب فوق تخصص دیسک کمر در تهران و به سایت بهامین عطار مراجعه کنید.
در چه شرایطی جراحی دیسک کمر نیاز است؟
دیسک‌ها، اجزای بالشت مانندی در بین مهره‌ها در ستون فقرات هستند که به حرکات ستون مهره‌ها مانند خم شدن کمک می‌کنند. هنگامی که یکی از این دیسک‌های بین مهره‌ای پاره شده، یا دچار فتق و بیرون زدگی می‌شود، ریشه‌های عصبی آن قسمت از ستون مهره‌ها تحت‌فشار قرار می‌گیرد. در نتیجه این اتفاق، علائمی مانند کمر درد و همچنین درد و ضعف در پاها ایجاد می‌شود. اگر محل بیرون زدگی دیسک، در دیسک بین مهره‌های گردنی باشد، علائمی مانند درد و ضعف در دست‌ها ایجاد می‌شود.
درمان اولیه دیسک کمر شامل استراحت، استفاده از داروهای مسکن و ضدالتهاب و همچنین فیزیوتراپی است. بسیاری از بیماران با این درمان‌ها، در طول چند هفته بهبود می‌یابند. اما سوال اینجاست که چه موقع دیسک کمر احتیاج به عمل دارد؟ در صورتی که علائم ناشی از دیسک کمر، پس از چند ماه از آغاز درمان بهبود پیدا نکنند، ممکن است بیمار نیاز به انجام عمل جراحی دیسک کمر داشته باشد. جراحی کمر، سریع‌تر از سایر روش‌ها، باعث کاهش درد و سایر علائم ناشی از پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک کمر می‌شود، با این حال می‌تواند عوارضی نیز به دنبال داشته باشد. در صورتی که فرد مبتلا به بیماری و مشکل دیگری نباشد، در صورت وجود شرایط زیر، انجام جراحی دیسک کمر پیشنهاد می‌شود:
- درد بسیار شدیدی که باعث اخلال در انجام فعالیت‌های روزانه یا راه رفتن شود.
- احساس ضعف یا سوزن‌سوزن شدن در پاها، در نتیجه فشاری که دیسک بر ریشه‌های عصبی وارد می‌کند.
- بی‌اختیاری ادرار و مدفوع
- مشکل در راه رفتن یا ایستادن
- شدت علائم با وجود درمان به مدت ۶ هفته یا بیشتر، کاهش پیدا نکرده باشد.
- نیاز دارید که برای بازگشت به کار، یا انجام سایر فعالیت‌های ضروری، به‌سرعت بهبود پیدا کنید.
روش‌های مختلفی برای جراحی دیسک کمر وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را داشته، و بر اساس شرایط بیمار، یکی از این روش‌ها انتخاب می‌شود.
بیشتر بخوانید: قوز کمر (کیفوز) و روش‌های درمان آن
بهترین زمان برای جراحی دیسک کمر
جراحی دیسک کمر اغلب پس از عدم موفقیت سایر روش‌های درمانی و همچنین در صورت وجود علائم شدید عصبی، مانند ضعف و درد در پاها پیشنهاد می‌شود. اغلب پزشکان، پس از ۶ هفته درمان با داروها و فیزیوتراپی، در صورت عدم بهبودی جراحی را پیشنهاد می‌کنند. انجام جراحی در زمان مناسب، برای پیشگیری از آسیب دائمی به اعصاب ضروری است.
انواع جراحی دیسک کمر
پزشک متخصص ستون فقرات بر اساس شدت بیماری و شرایط بیمار، یکی از انواع جراحی کمر را که برای وضعیت بیمار مناسب باشد، پیشنهاد می‌دهد. در برخی مواقع نیاز است تا بیشتر از یک نوع جراحی برای بیمار انجام شود. از روش‌های رایج عمل جراحی دیسک کمر، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
عمل جراحی تعویض دیسک کمر
جراحی تعویض دیسک کمر هنگامی انجام می‌شود که تنها یک دیسک بین مهره‌ای درگیر بوده و همچنین، محل درگیری در ستون فقرات پشتی باشد. این روش برای مبتلایان به آرتریت یا استئوپروز (پوکی استخوان) یا افرادی که بیشتر از یک دیسک بین مهره‌ای آن‌ها درگیر است، روش مناسبی نیست. جراحی تعویض دیسک کمر، در بیمارستان و با بیهوشی کامل انجام می‌شود. پس از انجام این جراحی، ممکن است نیاز باشد که چند روز در بیمارستان بستری باشید. در این نوع جراحی، پزشک با استفاده از یک برش کوچک در ناحیه شکم، دیسک تخریب شده را، با دیسک مصنوعی که از جنس پلاستیک و فلز است، تعویض می‌کند.
عمل لامینکتومی دیسک کمر
در لامینوتومی، پزشک یک ورودی و برش کوچک در قسمت قوس مهره یا لامینا ایجاد می‌کند؛ این کار باعث کاهش فشار وارد بر ریشه‌های عصبی می‌شود. این عمل، از طریق برش‌های کوچک جراحی و با استفاده از میکروسکوپ صورت می‌گیرد. در صورت نیاز میتوان برای کاهش فشار بر اعصاب، تمام قوس مهره، یا همان لامینا را حذف کرد. این نوع جراحی لامینکتومی نامیده می‌شود.
جراحی دیسک کمر با لیزر
جراحی دیسک کمر با لیزر، شباهت فراوانی به روش بسته دارد. در این روش نیز، از برش‌های کوچکی برای دسترسی وسایل جراحی به محل دیسک استفاده می‌شود. تفاوت این روش با جراحی دیسک کمر بسته، استفاده از لیزر برای حذف بافت‌های اطراف دیسک و محل جراحی است. همچنین لازم به ذکر است این روش که میتوان گفت جدیدترین روش جراحی دیسک کمر است، تنها برای موقعیت‌ها و شرایط مخصوصی مناسب است و تحقیقات انجام شده تفاوت چندانی در نتایج حاصل از این روش و روش بسته نشان نمی‌دهند. درباره عمل لیزر دیسک کمر در تهران در سایت دکتر بهامین عطار بخوانید.
جراحی دیسک کمر بسته
جراحی دیسک کمر بسته که میکرودیسککتومی هم نامیده می‌شود، روشی جدیدتر است. این روش شباهت فراوانی به روش جراحی باز دارد، اما در طی آن نیاز به برش‌های بزرگ جراحی نیست. در این روش با استفاده از ابزارهای جراحی مخصوص، از طریق برش‌های کوچک جراحی، دیسک خارج می‌شود. درواقع این روش، نسبت به روش باز، کم تهاجمی‌تر بوده و در نتیجه دوره بهبودی پس از آن کوتاه‌تر است. در برخی موارد، میتوان جراحی دیسک کمر بسته را، حتی به شکل سرپایی نیز انجام داد.
جراحی دیسک کمر باز
شایع‌ترین روش عمل دیسک کمر، جراحی به روش باز است. در انواع جراحی باز دیسک کمر، پزشک با ایجاد یک برش در قسمت کمر، تمام دیسک پاره شده را خارج می‌کند. به جراحی دیسک کمر باز، دیسککتومی هم می‌گویند. هدف از این جراحی، برداشتن فشار از ریشه‌های عصبی و کاهش علائمی مانند درد و ضعف در پاها است. گاهی لازم است برای رسیدن به بهترین نتیجه، همراه با دیسککتومی، سایر روش‌های جراحی نیز انجام شود.
جراحی دیسک کمر با پلاتین
در این روش، که به آن عمل دیسک کمر با پیچ و مهره هم گفته می شود، از پیچ و مهره و همچنین میله‌های مخصوصی، برای متصل کردن دو یا چند مهره استفاده می‌شود. این روش جراحی دیسک کمر که فیوژن مهره‌ها نیز نامیده می‌شود، در بیمارستان و تحت بیهوشی انجام شده و پس از آن نیاز به چند روز بستری در بیمارستان است. این روش، دامنه حرکت ستون فقرات را به شکل دائمی کاهش می‌دهد.
جراحی دیسک کمر بسته بهتر است یا باز؟
- در روش باز، پزشک با استفاده از یک برش جراحی دیسک را خارج می‌کند. در این روش، احتمال آسیب به بافت‌های اطراف محل جراحی وجود دارد. یکی دیگر از معایب این روش نسبت به جراحی کمر بسته و با لیزر، دوره ریکاوری طولانی‌تر آن است.
- در جراحی دیسک کمر بسته میتوان عمل را به شکل سرپایی انجام داده و ممکن است حتی نیاز به بستری در بیمارستان نیز نباشد. آسیب به بافت‌های اطراف در این روش کمتر بوده و احتمال عوارضی مانند عفونت و خونریزی نیز کمتر است. با این حال، نمی‌توان این نوع جراحی را برای تمام شرایط و تمام بیماران انجام داد.
درواقع، جراحی دیسک کمر باز، توانایی درمان پارگی دیسک کمر و طیف بزرگ‌تری از بیماری‌ها و مشکلات ناشی از آسیب بر دیسک کمر را دارد.
اقدامات لازم قبل از جراحی دیسک کمر
پیش از جراحی دیسک کمر مانند سایر جراحی‌ها، نیاز به انجام تست‌های آزمایشگاهی و روش‌های تصویربرداری مختلف است. البته بهتر است قبل از جراحی، نظر یک پزشک دیگر را نیز درباره شرایط خود بپرسید. همچنین، در صورتی که هرکدام از شرایط زیر را دارید بهتر است قبل از جراحی، پزشک خود را مطلع کرده و مشورت کنید. به علاوه در صورتی که جراحی شما با بیهوشی انجام می‌شود، ممکن است لازم باشد که مدتی قبل از جراحی هیچ نوشیدنی و غذایی مصرف نکنید. قبل از عمل باید مصرف سیگار و الکل خودداری کرد، مواظب باشیم که به بیماری های چون آنفولانزا یا سرماخوردگی دچار نشویم و داروهایی را مه مصرف می کنیم به پزشک خود اطلاع دهیم.
نکته مهم: برای آگاهی از عوارض بعد از عمل دیسک کمر و نحوه پیشگیری از آن‌ها می‌توانید مقاله “عوارض بعد از عمل جراحی دیسک کمر” و یا “اقدامات لازم قبل از جراحی دیسک کمر“را مطالعه کنید.
جمع‌بندی
همان‌طور که در ابتدا گفتیم، بهترین زمان جراحی دیسک کمر زمانی است که روش‌های دیگر درمانی نتیجه نداده‌اند و درد شما کاهش نیافته است. معمولاً اگر دیسک کمر خفیف باشد، علائم بعد از یک ماه تا یک ماه و نیم باید تخفیف یابد. در غیر این صورت، پزشک جراحی کمر را پیشنهاد می‌دهد.
بهترین جراح دیسک کمر، دکتری است که علاوه بر تجربه و تخصص بالا از جدیدترین روش‌های درمانی نیز مطلع باشد و بتواند مناسب‌ترین روش را با توجه به شرایط خاص شما پیشنهاد کند. هزینه جراحی دیسک کمر با توجه به نوع عمل، مدت زمان لازم برای بستری شدن در بیمارستان و داروها و تجهیزاتی که لازم دارید، متغیر خواهد بود.
سوالات متداول
چه موقع دیسک کمر احتیاج به عمل دارد؟
در صورتی که چند ماه از بروز علائم و درد دیسک کمر بگذرد و بهبودی حاصل نشده باشد، احتمالا بیمار به عمل جراحی دیسک کمر احتیاج داشته باشد.
عمل دیسک کمر چند ساعت طول میکشد؟
طول مدت جراحی بستگی به روش جراحی دیسک کمر دارد که ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت متفاوت باشد.