در پاسخ به اینکه تزریق پی آر پی چیست باید گفت، پی آر پی یکی از روش‌های درمانی است که در سال‌های اخیر، محبوبیت آن در حال افزایش است. پزشکان از این روش برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها و مشکلات استفاده می‌کنند. درمان ریزش مو و پیشگیری از پیری و چین و چروک پوست، از کاربردهای این روش درمانی است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پی آر پی، نقش آن در افزایش سرعت ترمیم بافتی است. از این خاصیت، می‌توان برای کمک به درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات سیستم اسکلتی و عضلانی استفاده کرد. کمک به درمان آسیبهای تاندونی مزمن، آسیبهای حاد رباط‌ها و عضلات، و کمک به ترمیم سریع‌تر شکستگی‌ها، از کاربردهای استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت در ارتوپدی است.
در ادامه، با روش درمان با پی آر پی، کاربردها و عوارض احتمالی آن و همچنین با پی آر پی دست و کاربردهای آن در کاهش التهاب، ترمیم بافتی و درمان بیماری‌های مختلف، بیشتر آشنا می‌شویم.
پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP چیست؟
خون از دو بخش اصلی، پلاسمای مایع و سلول‌ها و ساختارهای شناور در آن تشکیل شده است. پلاکت‌ها، یکی از ساختارهای شناور در پلاسما هستند که بیشتر به علت نقش مهمی که در ایجاد لخته خون و جلوگیری از خونریزی دارند، شناخته می‌شوند. با این حال، پلاکت‌ها حاوی انواع فراوانی از پروتئین‌هایی به نام فاکتورهای رشد هستند. این دسته از پروتئین‌ها، نقش مهمی در التیام و ترمیم بافت‌ها دارند.
پلاسما غنی از پلاکت (PRP)، پلاسمایی است که غلظت پلاکت‌های آن بسیار بیشتر از پلاسمای عادی است. غلظت پلاکت‌ها و در نتیجه غلظت فاکتورهای رشد در پی آر پی، ۵ تا ۱۰ برابر پلاسمای معمولی است. برای ساخت پی آر پی، خون بیمار گرفته شده و پس از جدا کردن پلاکت‌ها، غلظت آن‌ها با استفاده از سانتریفیوژ، افزایش پیدا می‌کند. سپس از این پلاکت‌ها برای اهداف درمانی استفاده می‌کنند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با وظایف جراح و متخصص مچ دست
جوانسازی دست‌ها با پی آر پی دست
حتی اگر تمام تلاش خود را برای محافظت از دستانتان انجام دهید، باز هم متوجه لکه‌ها و چروک‌های روی آن خواهید شد. اشعه ماوراء بنفش خورشید، تأثیرات آب‌وهوایی و مواد شیمیایی مختلف از فاکتورهای محیطی هستند که بر ظاهر دست‌ها اثر گذاشته و آن‌ها را پیرتر نشان می‌دهند. گرچه این لکه‌ها و پوسته پوسته شدن‌ها خطرناک نیستند، اما ظاهر خوشایندی ندارند و اکثر افراد خواهان برطرف شدن آن‌ها هستند. با درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) می‌توانید ساعت را به عقب برگردانید و علائم پیری مانند چین و چروک، خطوط ریز، شل شدن و تغییر رنگ پوست را از دست خود پاک کنید. تزریق پی آر پی پوست دست یک درمان ایمن، طبیعی و سریع است که در عرض چند هفته پس از تزریق می‌توانید تأثیر شگفت‌انگیز آن را با حداقل عوارض جانبی روی دستان خود ببینید.
اما جوانسازی تنها کاربرد پی آر پی نیست. درمان پی آر پی بیش از یک دهه است که در جامعه پزشکی برای درمان آسیب‌ها و بیماری‌های مختلفی انجام می شود. سوال بسیاری از افراد این است که علت تزریق پلاسما چیست، در حالی که این تزریق برای درمان بیماری هایی که مفاصل، تاندونها و عضلات دست را درگیر می‌کنند، استفاده می‌شود.
این بیماری‌ها که می‌توانند باعث ایجاد دردهای مزمن و همیشگی برای بیمار شوند، شامل آرتریت‌ها، سندروم تونل کارپال و آسیب‌هایی است که به انگشتان وارد می‌شود. این بیماری‌ها می‌توانند افراد را در تمام سنین درگیر خود کنند. می‌توان از پی آر پی دست، برای کمک به درمان این بیماری‌ها و افزایش دامنه حرکت مفاصل، استفاده کرد.
مزایای استفاده از روش درمانی پی آر پی دست
از مزایای استفاده از پی آر پی دست، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش چشمگیر التهاب و افزایش قابل توجه سرعت ترمیم بافتی: آناتومی بدن انسان، بسیار پیچیده است. برای مثال، هنگامی که رباط‌ها، عضلات یا مفاصل دست آسیب می‌بینند، بسته به شدت آسیب، ترمیم و التیام کامل بافت آسیب‌دیده ممکن است زمانی بسیار طولانی، گاهی برای چند ماه، طول بکشد. استفاده از پی آر پی، یک روش مؤثر و ایمن برای کاهش درد و التهاب و همچنین افزایش سرعت و کاهش زمان لازم برای ترمیم بافت است.
پی آر پی دست، یک روش ساده و غیرتهاجمی است: در پی آر پی از خون خود بیمار برای ساخت پلاسمای غنی از پلاکت استفاده می‌شود. سپس، ترکیب ساخته شده به محل مورد نظر تزریق می‌شود. استفاده از پی آر پی، در مواردی می‌تواند نیاز به انجام عمل جراحی را به تأخیر بیندازد.
پی آر پی دست، یک روش بسیار مناسب برای کمک به درمان انواع بسیاری از آسیبهای ورزشی است: از پی آر پی، می‌توان برای درمان انواع آسیب‌ها و صدمات ورزشی استفاده کرد. پی آر پی باعث سرعت بخشیدن به ترمیم لیگامان‌ها، تاندونها، عضلات و مفاصل آسیب‌دیده می‌شود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با وظایف دکتر متخصص ارنج
کاربرد پی آر پی در درمان بیماری‌های مختلف دست
می‌توان از عمل پی آر پی دست، برای درمان بسیاری از بیماری‌های تاندونی، استخوانی و عضلانی دست استفاده کرد؛ از جمله:
آسیبهای تاندونی مزمن
از پی آر پی دست، برای کمک به بهبودی و التیام آسیبهای تاندونی مزمن دست که با استراحت و فیزیوتراپی درمان نشده‌اند، استفاده می‌شود. استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت، به کاهش درد، بهبود عملکرد مفصلی و افزایش سرعت ترمیم تاندون آسیب‌دیده کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند که التهاب، باعث کاهش سرعت ترمیم تاندون‌های می‌شود. پی آر پی با خاصیت ضدالتهابی خود، به خنثی کردن این تأثیر کمک می‌کند.
آسیبهای حاد رباط‌ها و عضلات
می‌توان از پی آر پی، برای کمک به درمان انواع آسیبهای حاد رباط‌ها و عضلات استفاده کرد. پی آر پی دست، به افزایش سرعت بهبودی عضلات و رباط‌های آسیب‌دیده دست کمک می‌کند.
شکستگی‌ها
مطالعات انجام شده، از تأثیر پی آر پی دست در افزایش سرعت بهبودی و جوش خوردن استخوان‌ها حکایت دارد. استفاده از پی آر پی دست، پس از جراحی‌های انجام شده برای ترمیم شکستگی‌هایی مانند شکستگی لگن و دررفتگی مچ دست و سایر نواحی دست، به کاهش احتمال عفونت پس از جراحی نیز کمک می‌کند.
جراحی‌ها
فاکتورهای رشد موجود در پی آر پی، علاوه بر کاهش درد و افزایش سرعت ترمیم بافتی، سرعت ساخت پروتئین‌های ساختاری مهم در ترمیم عضلات، استخوان‌ها، مفاصل و تاندونها را افزایش می‌دهد. می‌توان پی آر پی را در کنار جراحی ارتوپدی و …، برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها و صدمات سیستم اسکلتی و عضلانی استفاده کرد. برای مثال می‌توان موارد زیر را نام برد:
- جراحی ترمیم آسیب‌ها و صدمات تاندونها
- پیشگیری از عوارض پس از جراحی ترمیم تاندون و رباط‌ها
- جراحی ترمیم پارگی روتاتور کاف
مورد استفاده‌های پی آر پی
روش پی آر پی استفاده گسترده‌ای در درمان بیماری‌ها و آسیبهای اسکلتی و عضلانی دارد. علاوه بر این کاربردها، می‌توان از پی آر پی در درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات دیگر نیز استفاده کرد:
رشد مو
یکی از روش‌های درمان ریزش مو و طاسی، تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به پوست سر است. برخی از پزشکان اعتقاد دارند که تزریق پی آر پی، می‌تواند باعث افزایش جریان خون در پوست سر، کاهش ریزش موها، تقویت فولیکول‌های مو و در نتیجه افزایش ضخامت موها شود. با این حال، اثبات تأثیر استفاده از پی آر پی در کاهش سرعت ریزش موها، همچنان نیازمند تحقیقات بیشتر است.
بیشتر بخوانید: گرفتگی عصب مچ دست و عمل آزاد سازی عصب مچ دست
کاشت مو
استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت در کاشت مو، به تقویت فولیکول‌های موی کاشته شده و افزایش شانس ماندگاری و بقای آن‌ها کمک می‌کند. همچنین در نتیجه استفاده از پی آر پی، احتمال رسیدن به نتیجه بهتر و طبیعی‌تر پس از جراحی هم افزایش پیدا می‌کند. لازم به ذکر است که می‌توان از تزریق پی آر پی برای کمک به پیشگیری و درمان ریزش مو و طاسی در افرادی که جراحی کاشت مو را انجام نداده‌اند، نیز استفاده کرد.
ترمیم بافتی
پی آر پی در تحریک رشد و ترمیم بافت مؤثر است. این ویژگی، یکی از اصلی‌ترین مشخصه‌های درمان با پی آر پی است. به علت تأثیر زیاد پی آر پی در تحریک رشد و ترمیم بافتی، می‌توان از آن برای درمان مشکلات دژنراتیو، آسیبهای غضروف، کشیدگی عضلات، آسیب تاندونها، و تحریک و التهاب در فاسیاها استفاده کرد.
کاهش التهاب
فاکتورهای رشد موجود در پی آر پی، می‌توانند باعث کاهش التهاب و بهبود وضعیت و سرعت ترمیم بافتی به خصوص در بافت‌هایی مانند تاندونها و مفاصل شوند. از این رو از این روش در درمان آرتروز استفاده می شود. از جمله درمان انواع آرتروز لگن، زانو، شانه، قوزک و … با انجام پی آر پی لگن، زانو و سایر مفاصل بدن.
بهبود وضعیت پوستی
تزریق پی آر پی به پوست، روند تولید کلاژن، ترمیم پوست و بازسازی بافت‌ها را سرعت می‌بخشد. تزریق پی آر پی، باعث صاف شدن پوست، پیشگیری از پیری پوست، افزایش قوام پوست، افزایش سرعت ترمیم پوست و همچنین بهبود رنگ پوست می‌شود.
از دیگر کاربردهای تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- کمک به درمان اختلالات جنسی در زنان
- کمک به درمان تورشن تخمدان‌ها
- استفاده در درمان اختلالات سیستم ادراری، برای مثال درمان انواع فیستول‌های ادراری
- استفاده در درمان بیماری‌های سیستم تولید مثلی زنانه، مانند درمان اکتوپی رحم
آمادگی قبل از تزریق پی آر پی دست
نکات زیر را باید قبل از انجام پی آر پی رعایت کنید:
- حداقل برای ۳ تا ۴ روز قبل از انجام پی آر پی تراپی، مصرف داروهای ضدالتهاب را قطع کنید.
- یک تا دو هفته قبل از درمان با پلاسمای غنی از پلاکت، مصرف داروهای رقیق‌کننده خون، مکمل‌ها و ویتامین‌ها را قطع کنید.
- از دو هفته قبل از انجام تزریق پی آر پی، مصرف داروهای استروئید سیستمی را قطع کنید.
- دست کم از یک ماه قبل از انجام پی آر پی، نباید تزریق استروئید داشته باشید.
- در روز انجام تزریق، صبحانه کامل و سالم مصرف کنید و مایعات کافی بنوشید.
توجه داشته باشید که بهتر است درباره قطع و ادامه مصرف داروها، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
مراحل انجام پلاکت درمانی دست
مراحل پلاکت درمانی دست را می‌توان به‌صورت زیر خلاصه کرد:
- در ابتدا، میزان کمی خون از بیمار گرفته می‌شود؛ میزان خونی که برای پی آر پی از بیمار گرفته می‌شود، بسته به کاربرد پی آر پی و محل تزریق متفاوت است.
- سپس خون گرفته شده از بیمار در دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد، تا اجزای مختلف سازنده خون از هم جدا شوند. این مرحله تقریباً ۱۵ دقیقه طول می‌کشد.
- سپس پلاسما و پلاکت جدا شده برای تزریق آماده می‌شوند.
- سپس تزریق پی آر پی انجام می‌شود. اغلب در حین تزریق، از سونوگرافی نیز استفاده می‌شود.
مراقبت پس از درمان پی آر پی دست
بهتر است پس از تزریق پی آر پی، ادامه روز را استراحت کنید. تا دو روز پس از تزریق، باید استفاده از محل تزریق را کاهش دهید، اما حرکت دادن عضوی که تزریق در آن انجام شده، توصیه می‌شود. پس از تزریق، ممکن است درد خفیفی را در محل تزریق تجربه کنید. این درد طبیعی و نشانه‌ای از پاسخ بدن به تزریق پی آر پی و بهبود فرایند ترمیم است. در ۳ روز اول پس از تزریق، حتماً آب و مایعات کافی استفاده کنید. این کار به افزایش تأثیر پی آر پی کمک می‌کند. اگر ورزشکار هستید و از درمان پی آر پی استفاده کرده اید توصیه می کنیم انجام حرفه ای ورزش بعد از پی آر پی را به تعویق بیاندازید، تا زمانی که فرآیند ترمیم کامل شده باشد.
مواردی که رعایت آن‌ها پس از تزریق لازم است، شامل موارد زیر می‌شود:
- تا ۷۲ ساعت پس از تزریق، از گذاشتن یخ یا کیسه آب گرم در محل تزریق خودداری کنید.
- از رفتن به سونا و حمام آب گرم در چند روز اول پس از تزریق خودداری کنید.
- از مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل در هفته‌های اول پس از تزریق خودداری کنید.
- از مصرف سیگار خودداری کنید.
- در هفته اول پس از تزریق، مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین را کاهش دهید.
عوارض جانبی تزریق PRP دست
پلاکت غنی از پلاسما، مستقیماً از خون خود بیمار ساخته می‌شود، به همین دلیل است که بروز حساسیت و عوارض این‌چنینی، در تزریق پی آر پی نسبت به تزریق سایر داروها، تا حد زیادی کمتر اتفاق می‌افتد. پی آر پی در مجموع روشی ایمن با حداقل عوارض است؛ با این حال، ممکن است در حین تزریق و در محل آن شاهد بروز برخی عوارض تزریق پلاسمای خون باشیم. از عوارض جانبی تزریق پی آر پی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- عفونت
- آسیب به اعصاب
- درد در محل تزریق
- آسیب بافتی
- خونریزی موقتی از محل تزریق
- تغییر رنگ پوست، در برخی موارد ممکن است در اطراف محل تزریق کبودی ایجاد شود.
- تشکیل لخته خون
- یکی دیگر از عوارض ناشی از پی آر پی دست، عدم بهبودی پس از تزریق پی آر پی است.
در صورتی که پس از انجام پی آر پی به هر یک از عوارض بالا یا هرگونه علامت و مشکل دیگری دچار شدید، بهتر است در سریعترین زمان ممکن، پزشک خود را در جریان ایجاد این علائم بگذارید.
هزینه پی آر پی دست
فاکتورهای مختلفی در تعیین هزینه تزریق پی آر پی دست نقش دارند. از این فاکتورها، می‌توان به محل تزریق، بیماری که تزریق پی آر پی برای آن انجام می‌شود، و همچنین مهارت و تجربه پزشک اشاره کرد. برای گرفتن نتیجه مناسب در برخی از بیماری‌ها، ممکن است نیاز به چند نوبت انجام پی آر پی دست، با فاصله دو تا سه ماه باشد. بهتر است قبل از انجام پی آر پی، درباره هزینه احتمالی و تعداد جلسات مورد نیاز، با پزشک خود گفتگو کنید. همچنین بهتر است قبل از انجام تزریق پی آر پی، درباره وضعیت پوشش بیمه‌ای آن مطمئن شوید. برخی از مؤسسات بیمه‌ای، این روش درمانی را تحت پوشش بیمه‌ای خود قرار نمی‌دهند.
انجام پی آر پی توسط دکتر بهامین عطار
دکتر بهامین عطار، پزشک متخصص ارتوپدی و از بهترین پزشکان ستون فقرات در تهران است. دکتر عطار، دانش‌آموخته دانشگاه شهید بهشتی و دارای رتبه برتر بورد در رشته فلوشیپ ستون فقرات است. ایشان سابقه بیش از ۳۰۰۰ عمل جراحی ارتوپدی موفق داشته و سالانه به درمان بیشتر از ۱۲۰۰ بیمار کمک کرده است.
در کلینیک دکتر بهامین عطار علاوه بر تشخیص و درمان انواع بیماری‌های سیستم اسکلتی و استخوانی بدن، و در کنار روش‌های جراحی مختلف، انواع درمان‌های کم تهاجمی، مانند: لیزردرمانی و پی آر پی، با پیشرفته‌ترین روش‌های روز دنیا، برای درمان بیماری‌های مختلف سیستم اسکلتی و استخوانی از جمله درمان دیسک کمر، بیماری‌های دست و … با توجه به شرایط هر بیمار قابل انجام است.
سوالات متداول
پی آر پی دست برای درمان چه بیماری هایی کاربرد دارد؟
از پی آر پی دست برای درمان بیماری هایی که مفاصل، تاندونها و عضلات دست را درگیر می کنند استفاده می شود. علاوه بر این کاربرد زیبایی هم دارد و باعث جوانسازی دست می شود.
مراقبت های پس از انجام پی آر پی دست چیست؟
بهتر است تا 24 ساعت پس از تزریق پی آر پی دست، به آن استراحت داده شود. وجود درد بعد از تزریق در این ناحیه طبیعی است. نوشیدن مایعات کافی بسیار توصیه می شود.
پی آر پی دست چقدر بر درمان بیماری های دست موثر است؟
مهارت و تجربه پزشک در تزریق پی آر پی بسیار مهم است. اما ممکن است برای درمان برخی بیماری های دست، به انجام چند نوبت پی آر پی دست به فاصله 2 تا 3 ماه احتیاج باشد.
بسیار عالی