پارگی مینیسک زانو، یکی از شایع‌ترین آسیب‌های زانو است. هرگونه فعالیتی که باعث شود به شدت زانوی خود را بچرخانید، به خصوص زمانی که تمام وزن خود را روی یک پا انداخته‌‌اید، می‌تواند منجر به پارگی مینیسک شود.
هر یک از زانوهای شما دارای دو تکه غضروف C شکل است که مانند یک بالشتک بین استخوان ساق پا و ران شما قرار گرفته است و مینیسک نام دارد. پارگی مینیسک باعث درد، تورم و سفتی زانو میشود؛ همچنین ممکن است دچار محدودیت در حرکات زانوی خود شوید، و در باز کردن کامل زانوی خود مشکل داشته باشید.
درمان محافظه کارانه، مانند استراحت، کمپرس سرد و دارودرمانی، گاهی اوقات برای تسکین درد پارگی مینیسک کافی است و به آسیب ایجاد شده زمان می‌دهد تا خود به خود بهبود یابد. با این حال در برخی موارد، درمان این پارگی به جراحی نیاز دارد.
گاهی اوقات مینیسک زانو می‌تواند به شکل بلوک یا دیسک شکل دربیاید. به این حالت مینیسک دیسکوئید می‌گویند. مینیسک دیسکوئید بیشتر در معرض پارگی است و معمولاً علائم آن در دوران کودکی ظاهر میشود.
در این مقاله به دلایل پارگی مینیسک زانو و علائم آن، و اقداماتی که می‌توانید برای درمان آن انجام دهید، بیشتر می‌پردازیم.
در صورتی که از درد زانو رنج می برید می توانید به جراح مفصل زانو در تهران مراجعه کنید.
دلایل و عوامل شایع پارگی مینیسک زانو
پارگی مینیسک زانو، ممکن است در اثر چرخش شدید زانو یا وارد شدن ضربه مستقیم ایجاد شود. چرخش ناگهانی، چمباتمه زدن و سپس برخاستن ناگهانی، یا بلند کردن اجسام سنگین، می‌تواند منجر به آسیب و پارگی مینیسک زانو شود. بسیاری از ورزشکاران در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
ورزش‌هایی که نیاز به چرخش و توقف ناگهانی دارند، ممکن است شما را در معرض خطر پارگی مینیسک قرار دهند. از این دسته از ورزش‌ها، می‌توان موارد زیر را مثال زد:
- فوتبال
- بسکتبال
- فوتبال آمریکایی
- تنیس
مینیسک زانو با افزایش سن ضعیف میشود. پارگی مینیسک در افراد بالای ۳۰ سال شایع‌تر است. حرکاتی مانند چمباتمه زدن یا بلند کردن اجسام سنگین، می‌تواند باعث پارگی یک مینیسک ضعیف شده شود. اما بر اساس آمار ارائه شده توسط بیمارستان کودکان بوستون، پارگی مینیسک زانو به طور فزاینده‌ای در کودکان نیز رایج است. دلیل آن این است که کودکان در سنین پایین‌تر وارد ورزش می‌شوند و هنوز زانوی آن‌ها به اندازه کافی قوی نیست. علاوه بر این، زمانی که کودک فقط بر روی یک ورزش تمرکز می‌کند، احتمال پارگی مینیسک بیشتر است؛ همین امر در مورد نوجوانانی که در ورزش‌های رقابتی شرکت می‌کنند نیز صادق است.
اگر به آرتروز مبتلا هستید، بیشتر در خطر آسیب‌دیدن زانو یا پارگی مینیسک قرار دارید. استئوآرتریت یک اختلال شایع مفصلی است که با علائمی مانند درد و سفتی در مفاصل، خود را نشان می‌دهد. استئوآرتریت، ناشی از ساییدگی و تخریب غضروف در اثر بالا رفتن سن است.
بیشتر بخوانید: علائم آرتروز زانو و روش های درمان آن
دژنراسیون، شایع‌ترین علت پارگی مینیسک زانو در افراد مسن است. در سنین بالا، مینیسک زانو مانند سایر غضروف‌های بدن نازک و ضعیف میشود، و بیشتر در معرض پارگی قرار می‌گیرد.
علائم رایج پارگی مینیسک زانو
ممکن است در همان زمانی که پارگی مینیسک زانو رخ می‌دهد، صدایی مانند صدای پاره شدن یا ترکیدن چیزی را احساس کنید. از علائم شایع پارگی مینیسک زانو، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- احساس درد، به خصوص زمانی که محل آسیب را لمس می‌کنید یا فشار می‌دهید.
- ایجاد تورم و التهاب در زانو و اطراف محل ضایعه
- کاهش دامنه حرکت زانو یا ایجاد مشکل در انجام برخی حرکت‌های خاص
- احساس گرفتگی یا قفل شدن زانو در هنگام حرکت
- ممکن است احساس کنید که زانوی شما لق شده است و ثبات سابق را ندارد، یا احساس کنید که زانوی شما در حال لغزیدن از جای خود است.
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید و بیش از چند روز ادامه داشت یا بعد از آسیب‌دیدگی زانوی شما رخ داد، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر زانوی شما قفل شد یا بعد از صاف کردن زانوی خود قادر به خم کردن آن نیستید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
علائم پارگی مینیسک زانو، ممکن است تا ۲۴ ساعت بعد از پارگی بروز پیدا نکنند، به خصوص در مواردی که پارگی کوچک باشد.
جهت دریافت نوبت برای چکاپ زانو و دریافت نوبت عمل تعویض مفصل زانو با ما تماس بگیرید: ۰۲۱۲۶۱۲۶۲۱۰
نحوه تشخیص پارگی مینیسک زانو
پزشک تشخیص پارگی مینیسک زانو را با شرح حال و معاینه دقیق زانو آغاز می‌کند.
معاینه بدنی
پس از اینکه علائم خود را با پزشک در میان گذاشتید، پزشک زانوی شما را به دقت معاینه کرده و دامنه حرکتی زانوی شما را تست خواهد کرد. همچنین ممکن است از تست مک موری برای بررسی پارگی مینیسک کمک بگیرد. این تست شامل خم کردن زانو و سپس صاف کردن و چرخاندن آن است. ممکن است در طول این تست صدای پاپ خفیفی بشنوید. این صدا می‌تواند نشان‌دهنده پارگی مینیسک زانو باشد.
تست‌های تصویربرداری
ممکن است نیاز باشد برای تأیید پارگی مینیسک، تعدادی تست تصویربرداری انجام دهید:
- رادیوگرافی زانو: نمی‌توان با کمک رادیوگرافی زانو، پارگی مینیسک را تشخیص داد. کاربرد رادیوگرافی این است که به پزشک شما کمک کند علل احتمالی دیگر درد زانوی شما، مانند استئوآرتریت یا در رفتگی زانو را رد کند.
- ام آر آی: در ام آر آی، از یک میدان مغناطیسی برای گرفتن عکس‌هایی با جزئیات بالا از زانو استفاده میشود. در MRI، مینیسک و غضروف کاملاً مشخص هستند؛ در نتیجه می‌توان با کمک اطلاعات حاصل از MRI، پارگی مینیسک را تشخیص داد. با این حال MRI نمی‌تواند صددرصد پارگی مینیسک را رد کند. بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، دقت MRI برای تشخیص پارگی مینیسک جانبی ۷۷ درصد است. گاهی اوقات، پارگی مینیسک ممکن است در MRI ظاهر نشود، زیرا می‌تواند شبیه تغییرات دژنراتیو یا مرتبط با سن باشد. همچنین به علت شباهت مینیسک با ساختارهای اطراف، ممکن است پزشک به اشتباه مشکل شما را پارگی مینیسک تشخیص دهد.
- سونوگرافی: در سونوگرافی از امواج صوتی برای تهیه تصاویر از داخل بدن استفاده میشود. سونوگرافی مشخص می‌کند که آیا غضروف زانوی شما دچار آسیب، تروما یا مشکل شده است، یا خیر.
- آرتروسکوپی: اگر پزشک شما نتواند علت زانو درد شما را با استفاده از این تکنیک‌ها تعیین کند، ممکن است برای یافتن علت زانو درد آرتروسکوپی را پیشنهاد کند. در آرتروسکوپی، پزشک یک برش کوچک در نزدیکی زانو ایجاد می‌کند. آرتروسکوپ یک دستگاه نازک و انعطاف‌پذیر است که می‌تواند از طریق برش ایجاد شده وارد مفصل زانو شود. آرتروسکوپ دارای دوربین و سایر ابزارهای تشخیصی است، و پزشک می‌تواند با کمک آن، مفصل شما را به دقت معاینه کند.
انواع پارگی مینیسک زانو
انواع پارگی مینیسک زانو عبارت‌اند از:
- پارگی ناقص: پارگی‌های ناقص بیشتر نتیجه تغییرات دژنراتیو ناشی از افزایش سن هستند. این پارگی‌ها نیازی به درمان جراحی ندارند.
- پارگی شعاعی: پارگی شعاعی مینیسک، شایع‌ترین نوع پارگی مینیسک است. این پارگی‌های بسیار دیر خوب می‌شوند، زیرا در مینیسک رگ خونی وجود ندارد. معمولاً این پارگی‌ها به درمان جراحی نیاز دارند و تنها گزینه درمان، برداشتن قسمت آسیب دیده مینیسک است.
- پارگی افقی: پارگی افقی مینیسک، اغلب نیاز به ترمیم جراحی دارد. به جای برداشتن قسمت آسیب دیده مینیسک، ممکن است بتوان یک پارگی افقی را به کمک جراحی ترمیم کرد.
- پارگی فلاپ: پارگی فلاپ، به معنای پارگی مینیسک داخلی است و نسبت به سایر انواع پارگی مینیسک، چندان شایع نیست. پارگی فلاپ می‌تواند باعث علائمی مانند احساس گرفتگی و قفل‌شدگی زانو شود. این دسته از پارگی‌ها را می‌توان به روش جراحی و بدون حذف زیاد بافت، درمان کرد.
- پارگی پیچیده: در پارگی پیچیده، شاهد ترکیبی از الگوهای قبلی با هم هستیم. یک پارگی پیچیده اغلب شامل الگوهای شعاعی و افقی است.
- پارگی دسته سطلی: پارگی دسته سطلی، نوعی پارگی افقی بسیار بزرگ است. این نوع پارگی‌ها اغلب باعث گیرکردن زانو می‌شوند و باعث می‌شوند قسمت پاره شده منیسک مانع حرکت طبیعی زانو شود. پارگی‌های دسته سطلی اغلب به مداخلات جراحی بیشتری نیاز دارند.
نوع پارگی مینیسک، در انتخاب روش درمانی، اهمیت زیادی دارد. یکی از روش های درمانی دردهای زانو تزریق ژل به زانو است که باید توسط پزشک متخصص و به درستی انجام شود.
نحوه پیشگیری از آسیب در مینیسک زانو
انجام منظم ورزش‌هایی که باعث تقویت عضلات پا می‌شوند، در پیشگیری از آسیب در مینیسک زانو مؤثر هستند. این ورزش‌ها، به تثبیت مفصل زانو کمک می‌کنند و از وارد شدن آسیب به آن جلوگیری می‌کنند. همچنین می‌توانید برای حمایت از زانوی خود در طول فعالیت‌هایی که ممکن است خطر آسیب را افزایش دهند، از وسایل حفاظتی در حین ورزش یا بریس استفاده کنید.
رعایت موارد زیر، به پیشگیری از پارگی مینیسک زانو، در هنگام ورزش کردن کمک می‌کند:
- قبل از ورزش بدن خود را گرم کنید و حرکات کششی انجام دهید.
- از وسایل مناسب مانند کفش‌های ورزشی که مخصوص فعالیت شما طراحی شده‌اند، استفاده کنید.
- بند کفش های خود را به درستی ببندید.
- تکنیک‌های مناسب و صحیح ورزشی را یاد گرفته و رعایت کنید.
درمان ورم زانو توسط دکتر بهامین عطار، جراح ارتوپد و ستون فقرات.
روش‌های درمان پارگی و آسیب مینیسک زانو
اولین کاری که می‌توانید برای درمان پارگی مینیسک زانو انجام دهید، استراحت، کمپرس سرد و بالا آوردن پای آسیب‌دیده است:
- به زانوی خود استراحت دهید. برای جلوگیری از وارد آمدن وزن روی مفصل، از عصا استفاده کنید. از هرگونه فعالیتی که زانو درد شما را تشدید می‌کند، خودداری کنید.
- هر سه تا چهار ساعت به مدت ۳۰ دقیقه روی زانوی خود یک کیسه پر از یخ قرار دهید.
- برای کاهش التهاب، زانو را در یک بانداژ الاستیک فشرده بپیچید.
- برای کاهش تورم زانوی خود را بالا بیاورید.
همچنین می‌توانید داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین یا هر داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی دیگری را برای کاهش درد و تورم اطراف زانو مصرف کنید.
فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش درد و افزایش تحرک و ثبات زانو کمک کند. فیزیوتراپ شما همچنین ممکن است از ماساژ برای کاهش تورم و سفتی مفصلی استفاده کند.
اگر زانوی شما به درمان‌های بالا پاسخ نمی‌دهد، پزشک ممکن است جراحی یا آرتروسکوپی درمانی را توصیه کند.
در آرتروسکوپی، جراح یک برش کوچک در زانوی شما ایجاد کرده و از طریق آن، دوربین و ابزارهای جراجی را وارد مفصل زانو می‌کند. سپس با کمک این ابزارها، مینیسک پاره شده را ترمیم می‌کند. معمولاً می‌توانید همان روز بعد از آرتروسکوپی به خانه بروید. بهبودی کامل ممکن است زمان بر باشد.
جراحی باز آخرین گزینه پیشنهادی برای درمان پارگی مینیسک است که به دلیل عوارضی که دارد، باید تمام جوانب آن را با پزشک خود بسنجید که مشخص شود آیا کاندیدای خوبی برای این روش هستید یا خیر.
جمع‌بندی
پارگی مینیسک زانو یکی از دلایل شایع زانو درد در سنین بالا و یا در بین ورزشکاران است. درمان این پارگی، به نوع و شدت آن بستگی دارد و از درمان‌های خانگی مانند کمپرس سرد، استراحت و … تا فیزیوتراپی، دارودرمانی و جراحی را در برمی‌گیرد. اگر در کنار درد زانو از درد شانه و ستون فقرات هم رنج می برید می توانید با مراجعه به دکتر بهامین عطار فوق تخصص شانه در تهران و جراح ستون فقرات در تهران و متخصص ارتوپد اطفال مشکل خود را برطرف سازید.
خیلی ممنون از این مطلب کاربردی