آرتروز یکی از انواع بیماری آرتریت به شمار می‌رود. این نوع آرتریت به صورت ساییدگی مفاصل خودش را نشان می‌دهد؛ و انواع مختلف دارد مانند آرتروز آرنج، زانو و … . بنابراین وقتی می‌گوییم آرتروز لگن منظور ساییدگی مفاصل لگن است. اکنون سوال اینجاست که چرا مفاصل دچار ساییدگی می‌شوند، ساییدگی مفاصل لگن با چه علائمی خود را نشان می‌دهد و چگونه می‌توان آن را درمان کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در امورد این عارضه حتما مقاله آرتریت روماتوئید با ما همراه باشید تا پاسخ تمام این پرسش‌ها را بیابید. دکتر یهامین عطار متخصص ستون فقرات عضو آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا و اروپا است.
آرتروز لگن چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟
آنچه مسلم است تخریب غضروف میان مفاصل باعث ساییدگی مفاصل به یکدیگر شده و آرتروز را به وجود می‌آورد. وقتی این اتفاق برای مفاصل لگن رخ دهد آن را آرتروز لگن می‌نامیم.
آرتروز یا ساییدگی مفاصل عمدتا دو دلیل میتواند داشته باشد:
- کهولت سن که باعث فرسودگی مفاصل، غضروف‌ها و استخوان‌ها در اثر استفاده مستمر می‌شود.
- بیماری‌هایی مانند التهاب مفاصل که باعث از بین رفتن غضروف میانی مفصل شده و در نتیجه مفصل‌ها به هم ساییده می‌شوند.
از آنجا که این بیماری به دلیل درد زیادی که با خود به همراه دارد، راه رفتن فرد را با مشکلاتی مواجه می‌کند، فردی که مشکل آرتروز مفصل داشته باشد نمی‌تواند به صورت طبیعی راه برود.
این مشکل بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال بروز پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: درمان شکستگی لگن
آرتروز لگن به چه دلایلی ایجاد می‌شود؟
با دلایل کلی بروز آرتروز آشنا شدیم؛ اما آرتروز لگن به طور خاص، به چه دلیلی میتواند به وجود بیاید؟ پزشکان دلایلی را که ممکن است منجر به بروز آرتروز لگن شوند به این صورت می‌شمارند:
- اختلالاتی که از بدو تولد در نوزاد میتواند وجود داشته باشد و وقتی نوزاد متولد شود هنوز مفاصل به صورت طبیعی خود شکل نگرفته باشند.
- مشکلات ژنتیکی و ارثی که در مورد غضروف‌های بین مفصلی نوزاد از بدو تولد وجود دارد و به مرور زمان خود را نشان می‌دهند.
- اضافه وزن
- ایستادن زیاد
- بالا رفتن زیاد از پله‌ها
- حمل اجسام سنگین
- آسیب دیدگی مفصل لگن در اثر ضربه‌های ناشی از زمین خوردن، تصادف و سوانح مشابه
- برخی ورزش‌ها که فشار زیادی به مفاصل لگن وارد می‌کنند، مانند باله، دوچرخه سواری، بیس بال، بوکس، ژیمناستیک، کشتی، فوتبال و فوتبال امریکایی
- سن بالای ۵۰ سال
بیشتر بخوانید : علت سیاه شدن سر استخوان ران
آرتروز لگن چه علائمی به دنبال دارد؟
از آنجا که درد ناشی از آرتروز لگن در استخوان‌های اطراف پخش می‌شود، تشخیص را با مشکل رو به رو خواهد کرد. به طور کلی علائم آرتروز لگن را به سه دسته می‌توان تقسیم کرد:
- مشکل در راه رفتن
- درد یا تورم در باسن، ران، پشت ران و زانوها (این درد گاهی بسیار تیز یا حتی مانند تیر کشیدن حس می‌شود)
- احساس خشکی در محل اتصال لگن به ران (به خصوص هنگام بیدار شدن از خواب یا بعد از نشستن برای مدت طولانی)
سایر علائمی که میتواند مانند هشدار برایتان باشد و به شما بگوید که حتما باید به دکتر فوق تخصص لگن و یا متخصص ارتوپدی مراجعه کنید عبارتند از:
- حساس شدن محل اتصال لگن به ران نسبت به لمس
- صدا دادن مفاصل لگن هنگام حرکت مانند صدای قیژ قیژ یا تق تق که گاهی با احساس ساییده شدن همراه است.
- ناتوانی در حرکت دادن مفصل لگن و در نتیجه بازماندن از انجام کارهای روزمره مانند جوراب یا کفش پوشیدن
چنانچه هر کدام از علائم ذکر شده را در خود احساس میکنید حتما به یک پزشک فوق تخصص لگن مراجعه کنید تا با انجام آزمایش‌های مربوطه به مشکل قطعی پی برده و به این ترتیب بتوانید برای درمان اقدام کنید.
بیشتر بخوانید : تریگر فینگر چیست ؟
چگونه می‌توان دردها و ناراحتی‌های ناشی از آرتروز لگن را کاهش داد؟
مراحل درمانی آرتروز لگن به دو بخش تقسیم می‌شوند؛ بخشی با هدف کاهش درد و ناراحتی برای بیمار تجویز می‌شوند و برخی دیگر با هدف افزایش دامنه حرکتی و توانایی انجام کارهای روزمره بدون درد و مشکل انجام می‌شوند. اما آنچه مسلم است هر دو بخش در نهایت بهبود کیفیت زندگی بیمار را هدف گرفته‌اند.
برای کاهش درد و ناراحتی ناشی از آرتروز لگن می‌توان روشهای متنوعی را به کار گرفت که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. اما پیش از آن توجه شما را به این نکته معطوف می‌کنم که انجام تک تک این روش‌ها میتواند در درمان درد لگن ناشی از آرتروز موثر باشد. به علاوه کاهش درد میتواند در روند بهبود بیماری موثر واقع شود؛ چرا که وقتی بیمار درد کمتری داشته باشد بهتر در انجام تمرینات ورزشی همکاری خواهد کرد. پس حتما سعی کنید با انجام روش‌هایی که گفته خواهد شد به کاهش درد خود کمک کنید.
دارو درمانی
استفاده از مسکن‌های خوراکی یا تزریقی یکی از رایج‌ترین روشهای تسکین درد برای انواع و اقسام بیماری هاست. در مشکل آرتروز لگن نیز می‌توان از مسکن‌هایی چون:
- استامینافون: برای تسکین دردهای خفیف
- داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن که برای دردهای شدیدتر مصرف می‌شوند. این داروها برای درمان التهاب مفاصل نیز به کار می‌روند. بنابراین چنانچه آرتروز شما ناشی از التهاب مفاصل باشد احتمالا پزشک این نوع مسکن را تجویز کند.
- دولوکستین (سیمبالتا): این دارو بسیار قوی است و برای درمان افسردگی به کار می‌رود. به همین دلیل بدون تجویز پزشک استفاده نکنید.
استراحت
به خصوص اگر آرتروز لگن در اثر ورزش‌های نامناسب یا ضربه به وجود آمده باشد، استراحت میتواند به کاهش درد کمک شایانی کند. البته توجه داشته باشید که منظور استراحت مطلق نیست. بلکه بیمار باید فعالیت‌های عادی روزمره و ورزش‌هایی که پزشک تجویز می‌کند را داشته باشد. فقط حرکاتی که فشار زیادی بر لگن وارد می‌کنند ممنوع هستند. از انجام هر کاری که باعث ایجاد درد در لگن می‌شود بپرهیزید.
طب سوزنی
برخی تحقیقات موثر بودن طب سوزنی برای کاهش درد ناشی از آرتروز لگن را به اثبات رسانده‌اند. پس اگر دارو درمانی اثری بر بهبود دردهایتان ندارند می‌توانید طب سوزنی را امتحان کنید. سوزن‌هایی که در این طب به کار می‌روند به اندازه یک تار مو ظریف هستند و شما به هیچ وجه دردی از جانب سوزن‌ها احساس نخواهید کرد.
در ناحیه شانه احساس درد میکنید ؟ با بهترین دکتر شانه در تهران تماس بگیرید.
ماساژ و کاردرمانی
ماساژ و کاردرمانی دو علم متفاوت هستند که یکی با انجام ماساژ بر روی ماهیچه‌ها و دیگری با انجام ورزش‌هایی مناسب سعی در نرم کردن مفاصل خشک شده دارند. توجه داشته باشید که ماساژ و کاردرمانی باید توسط فرد آموزش دیده انجام شود تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
در کاردرمانی هم چنین راهکارهایی برای انجام راحت‌تر کارهای روزمره به بیمار آموزش داده خواهد شد تا در کل کیفیت زندگی وی بهبود پیدا کند.
اگر در این روند احساس درد شدید داشتید بهتر است با بهترین دکتر متخصص درد که در نزدیکی شماست تماس بگیرید.
کاهش وزن
از آنجا که وزن زیاد بر روی مفصل باعث ساییدگی آن می‌شود، می‌توان با کاهش وزن مقدار ساییدگی و درد را کاهش داد. حتی مقادیر کم کاهش وزن میتواند اثر قابل توجهی بر کاهش درد داشته باشد. برای این منظور باید از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید.
بیشتر بخوانید : آشنایی با عارضه پوکی استخوان
از چه روش‌هایی برای درمان آرتروز لگن استفاده می‌شود؟
درمانی که برای بیماران تجویز می‌شود بر اساس موارد زیر خواهد بود:
- وضعیت عمومی از نظر سلامتی جسمی
- میزان وخامت مشکل مفصل لگن
- میزان وخامت علائم
- محدودیت‌های حرکتی که برای بیمار ایجاد شده
- سایر فاکتورهای فردی
بنابراین با اینکه هدف همه پزشکان از درمان کاهش درد و بهبود حرکت است، اما گزینه مناسب بر اساس ویژگی‌های هر فرد انتخاب می‌شود و ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. آرتروز لگن یک فرد حتی ممکن است به تنهایی با ورزش‌های کششی درمان شود در صورتی که در فرد دیگر نیاز به عمل جراحی باشد.
بیشتر بخوانید: راه های درمان پارگی دیسک کمر چیست ؟
درمان آرتروز لگن با استفاده از دارو درمانی
استفاده از مسکن‌ها با کاهش دادن درد به بیمار کمک می‌کنند که بهتر تمرینات ورزشی را انجام داده یا وزن خود را کنترل کند. به همین دلیل میتواند جزئی جداناپذیر از پروسه درمان به حساب آید.
افرادی که درد کمتری دارند می‌توانند از قرص‌های خوراکی که شرح داده شد، استفاده کنند؛ اما چنانچه درد شدید باشد پزشک مسکن‌های تزریقی شامل داروهای استروئیدی را تجویز خواهد کرد. البته این تزریقات استروئیدی نیز باید به مدت کوتاه مصرف شوند. مصرف طولانی مدت آن‌ها اثرات منفی بر بدن خواهد داشت.
استفاده از وسایل کمکی
در صورتی که پزشک تشخیص دهد می‌توانید از واکر یا عصا برای راه رفتن کمک بگیرید تا فشار از روی لگن برداشته شود. به این ترتیب هم درد کاهش خواهد یافت و هم روند بیماری کند خواهد شد.
درمان آرتروز لگن با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یک روش درمانی دو منظوره به حساب می‌آید. به این معنا که با انجام فیزیوتراپی شما هم از درد ناشی از مشکلات مفصلی رهایی پیدا میکنید و هم با تقویت عضلات اطراف مفصل لگن و افزایش دامنه حرکت مفصل، حرکت دادن آن را بهبود خواهید داد.
فیزیوتراپی علاوه بر تحریک‌های ضعیف الکتریکی، با درمان‌های دیگر شامل اولتراسوند (استفاده از امواج صوتی) و استفاده از حرارت صورت می‌گیرد.
درمان آرتروز لگن با ورزش
ورزش نه تنها به حفظ انعطاف پذیری بدن کمک می‌کند بلکه میتواند در کاهش وزن نیز موثر باشد. متاسفانه بیمارانی که دچار ساییدگی مفصل ران شده‌‌اند قادر به انجام ورزش‌های هوازی که وزن سریع و ناگهانی روی پاها تحمیل می‌کند نیستند. درمان آرتروز لگن با ورزش های زیر میتواند امکان پذیر باشد.
- ورزش‌های آبی
در مقابل ورزش‌هایی مثل ورزش‌های آبی می‌توانند شروع مناسبی برای تحرک این بیماران محسوب شوند.
- یوگا
ورزش یوگا نیز میتواند انتخاب مناسبی باشد.
- ورزش‌های کششی
ورزش‌های کششی نیز به حفظ انعطاف پذیری بدن کمک شایانی می‌کنند. اما دقت کنید که بدن خود را باید با ملایمت بکشید و هرگاه احساس درد به سراغتان آمد کشش را متوقف کنید. ورزش‌های خوابیده نیز برای لگن بسیار کمک کننده‌اند. برای مثال می‌توانید به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را در آغوشتان جمع کنید.
ورزش‌های زیر نیز می‌توانند کمک کننده باشند:
- دوچرخه سواری و پیاده‌روی
در مرحله بعدی می‌توانید دوچرخه سواری و پیاده‌روی را شروع کنید. گاهی پیاده روی برای ساییدگی لگن ممکن است کارامد باشد اما توجه داشته باشید در صورتی که مدت‌هاست ورزش نکرده‌‌اید، بهترین کار این است که برنامه ورزشی‌تان را از پزشک دریافت کنید تا مبادا آسیب بیشتری به مفاصلتان وارد کنید.
جراحی‌های آرتروز لگن
جراحی های آرتروز لگن به دو دسته تقسیم می‌شوند:
جراحی‌های بسته (کمتر تهاجمی)
در این نوع جراحی که در واقع جراحی سرپایی هستند، پزشک در اتاق عمل مایعی به داخل مفاصل تزریق می‌کند و به این ترتیب نه تنها مانع از پیشرفت بیماری شده بلکه مایع تزریق شده به ترمیم بافت‌های آسیب دیده کمک می‌کند و تا حدی میتواند آن‌ها را به حالت اولیه برگرداند.
این نوع جراحی بر اساس نوع مایعی که تزریق می‌شود چند نوع دارد؛ اوزون تراپی، پی آر پی، تزریق سلول‌های بنیادی، رادیوفرکوئنسی، ارتوکین و… از جمله درمان‌های جراحی بسته برای آرتروز مفصل لگن هستند.
رایج‌ترین نوع جراحی بسته مفصل لگن را جراحی آرتروسکوپی می‌گویند. در این روش با وارد کردن لوله‌هایی به داخل بدن که یکی از آن‌ها آرتروسکوپ نام دارد جراحی انجام می‌شود. به کمک آرتروسکوپ مایع مورد نظر وارد شده یا استخوان‌های اضافه خارج می‌شوند. از آنجا که فقط چند لوله وارد بدن می‌شوند، شکاف‌ها بسیار کوچک بوده و در نتیجه سریع بهبود می‌یابند. خونریزی نیز بسیار کم خواهد بود.
دکتر عطار بهترین متخصص دیسک کمر در تهران است که سابقه طولانی در درمان دردهای ناحیه کمر و لگن دارد. با تماس با شماره های مندرج در سایت به آسانی میتوانی از مشاوره های ایشان بهره مند شوید
جراحی باز
نوع دیگر درمان جراحی آرتروز لگن، جراحی باز لگن است که معمولا چنانچه سایر روش‌ها موثر واقع نشوند توسط پزشک به کار گرفته خواهد شد. چراکه این نوع جراحی یک نوع تهاجمی محسوب می‌شود؛ به عبارت دیگر به خاطر باز کردن بافت‌ها، به بدن آسیب‌های دیگری وارد می‌شود و باید بعد از عمل جراحی از بروز عفونت پیشگیری شود و مراقبت‌های لازم انجام شود تا هرچه زودتر زخم‌ها جوش بخورند.
در این نوع جراحی به جای غضروف از بین رفته یک پروتز (مفصل مصنوعی) قرار داده می‌شود. به این ترتیب دیگر مفاصل روی هم ساییده نخواهند شد.
در روشهای جدیدتر مقداری که برای تعویض مفصل برش داده می‌شود، بسیار کوچک‌تر خواهد بود به همین دلیل میزان زخم کوچک‌تر بوده و سریع‌تر بهبود خواهد یافت. در این روش خونریزی و درد نیز کاهش می‌یابد. همچنین برای اینکه هیچ دردی حس نکنید از بی‌هوشی عمومی یا در برخی مواقع از بی‌حسی نخاعی استفاده می‌شود.
این روش جراحی مانند جراحی بسته نیست و بیمار باید حدود یک هفته در بیمارستان بستری بماند؛ اما طی همین مدت هم در بیمارستان فیزیوتراپی انجام می‌شود.
در هر صورت بعد از انجام عمل جراحی یک سری محدودیت‌هایی خواهید داشت و ممکن است این عمل عوارضی هم داشته باشد. برای مثال:
- چنانچه حیوان خانگی دارید باید مدتی او را از خانه خود دور کنید.
- حتی المقدور از پله عبور نکنید. سطح خانه را مرتب نگه دارید تا احتمال زمین خوردنتان به صفر برسد.
- برخی حرکت‌های خاص را روی پای خود انجام ندهید.
- ممکن است بعد از عمل پاهایتان از نظر طولی مساوی نباشند. البته باید این را هم در نظر گرفت که پیشرفت بیماری و عدم اقدام به موقع برای درمان نیز میتواند به این عارضه منجر شود.
این عمل جراحی توسط جراحان ارتوپد انجام می‌شود و معمولا پروتز قرار گرفته در بدن حدود ۲۰ سال عمر می کند.
جمع‌بندی
اگر حس میکنید که ممکن است شما نیز با آرتروز لگن درگیر شده باشید، بهترین کار این است که به یک پزشک ارتوپد مراجعه کنید تا بیماری تشخیص داده شود. پزشک ارتوپد میتواند در صورتی که بیماری‌تان تأیید شود راهکارهای درمانی مناسب از جمله فیزیوتراپی، ورزش و… را تجویز کند و چنانچه این راهکارها موثر واقع نیفتد یا اگر بیماری به تا حد زیادی پیشرفت کرده باشد حتی میتواند جراحی را پیشنهاد کند.
دکتر بهامین عطار، جراح ارتوپد، میتواند بهترین گزینه برای کلیه مراحل از تشخیص بیماری گرفته تا درمان و در صورت نیاز جراحی باشد. در صورت نیاز با شماره تلفن‌های ما تماس بگیرید.
