ستون فقرات از تعدادی مهره تشکیل شده است که بین هر یک از استخوانهای مهره، دیسک قرار دارد. این دیسکها ضربههای وارد به ستون فقرات را جذب کرده و از آسیبدیدن آنها جلوگیری میکنند. اما گاهی دیسکها دچار مشکلاتی مثل بیرونزدگی و دررفتگی میشوند که درد شدید و علائم دیگری را درپی دارد. معمولا پزشکان در این شرایط، جراحی دیسک کمر را توصیه میکنند.
جراحیهای دیسک کمر با توجه به شرایط دیسک، متفاوت انجام میشود و یکی از آنها جراحی دیسک کمر با پلاتین است. پلاتین برای همه مناسب نیست و به طور کلی برای ستون فقرات آسیبدیده یا مهرههای لغزنده استفاده میشود. پس از جراحی دیسک کمر با پلاتین برای توانبخشی به بیمار انجام فیزیوتراپی و ورزشهای سبک توصیه میشود. اما ورزش پس از جراحی دیسک کمر با استفاده از پلاتین شامل رعایت اصول و نکات مهمی است که در این مقاله از سایت دکتر عطار با آنها آشنا میشویم.
چه زمانی بعد از عمل دیسک کمر می توان ورزش کرد؟
پس از جراحی دیسک کمر معمولا توصیه میشود که ۲ الی ۴ ما از کمربند مخصوص استفاده کنید و بهتر است هر ماه به پزشک مراجعه کنید. طی مدتی که از کمربند استفاده میکنید، میتوانید ورزشهای سبکی مثل پیادهروی را انجام دهید؛ اما ورزشهای سنگین مثل بدنسازی، دویدن، دوچرخهسواری و… اصلا توصیه نمیشود. شروع ورزش باید تا جایی که وضعیت شما اجازه میدهد، تدریجی و به آرامی باشد و اگر هنگام انجام هر ورزشی، احساس ناراحتی کردید، آن را متوقف کنید.
برخی از جراحان ممکن است با توجه به توانایی بیمار، وضعیت سلامتی، میزان بهبودی پس از جراحی و … محدودیتهایی را به مدت چند هفته پس از جراحی، اعمال کنند. پس هنگام پیادهروی یا انجام حرکات کششی، مراقب محدودیتهای فعالیتی که انجام میدهید باشید و حتما قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که انجام ورزش یا هر حرکت خاصی، آسیبی به همراه نداشته باشد. اگر پس از جراحی قصد دارید شنا کنید، باید تا زمان بازکردن کمربند و بهبود جای زخم صبر کنید. پس از این مدت میتوانید از حرکات سبک شروع کنید و به تدریج حرکات سختتر را انجام دهید.
ممکن است پس از جراحی دیسک کمر پزشک فیزیوتراپی را برای شما تجویز کند که به تسریع روند بهبودی شما کمک میکند. توانبخشی پس از جراحی دیسک کمر منجر به بازیابی دامنه حرکتی ستون فقرات و قدرت عضلات اطراف آن میشود و شما میتوانید هر چه سریعتر به سبک زندگی قبلی خود بازگردید. فیزیوتراپیست همچنین با همکاری شما یک برنامه ورزشی طراحی میکند که به پیشگیری از آسیب مجدد ستون فقرات و عدم بازگشت مشکلات قبلی منجر میشود.
میزان پیاده روی بعد از عمل دیسک کمر
ورزش بعد از جراحی دیسکوپاتی کمر را میتوانید با پیادهروی آغاز کنید. پیادهروی منظم یکی از بهترین ورزشهایی است که معمولا پس از جراحی دیسک توصیه میشود و برای شروع فعالیت، مناسب است. پیادهروی هر چند نوعی ورزش سبک محسوب میشود؛ اما باعث تقویت عضلات و بافتهای نرم میشود. همچنین به بهبود جریان خون در سراسر بدن و رساندن اکسیژن و سایر مواد مغذی به عضلات و بافتهای ستون فقرات در هنگام بهبودی، کمک میکند.
معمولا روز اول پس از جراحی و زمانی که هنوز در بیمارستان هستید، فیزیوتراپیستها به شما کمک می کنند که کمی راه بروید. قدمزدن در این شرایط به تسریع روند بهبودی شما کمک میکند. پس از ترخیص از بیمارستان، به بیماران توصیه میشود که با پیادهرویهای کوتاه و آرام شروع کنند و به تدریج فاصله و سرعت پیادهروی را افزایش دهند. همچنین حتما روی سطوح صاف قدم بزنند و از رفتن روی سطوح شیبدار یا ناهموار اجتناب کنند.
برای شروع ورزش بعد از عمل دیسک کمر با پلاتین حتما با پزشک یا فیزیوتراپیست خود مشورت کنید تا برنامهای متناسب با شرایط خاص شما تجویز کنند. با توجه به مدتزمانی که از عمل جراحی گذشته است و سطح بهبودی شما، فاصله مسیر پیادهروی مشخص میشود و سپس به مرور زمان آن را افزایش میدهند.
هنگام پیادهروی ممکن است گاهی احساس ناراحتی یا درد داشته باشید. ولی با توجه به روند بهبودی، کاملا طبیعی و قابل انتظار است؛ اما اگر درد کمرتان شدید بود حتما کمی استراحت کنید و در اولین فرصت با پزشک خود صحبت کنید. همچنین درد ناشی از افزایش فعالیت پس از جراحی، گاهی با استفاده از کمپرس گرم یا مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن قابل کنترل است..
ورزش حرفه ای بعد از عمل دیسک کمر
ورزش نقش مهمی در روند بهبودی پس از جراحی دیسک کمر دارد؛ اما رعایت برخی نکات از اهمیت زیادی برخوردار است. برای شروع ورزش حرفهای باید حداقل ۱۲ هفته صبر کنید تا ستون فقرات شما به طور کامل بهبود یابد. علاوه بر این باید حتما از دستورالعملهای جراح در مورد محدودیتهای حرکتی پیروی کنید و تمرینات خود را به شکل تدریجی افزایش دهید. اگر از ابتدا تمرینات حرفهای خود را با شدت زیاد آغاز کنید، ممکن است فشار زیادی به ستون فقرات وارد شود.
معمولا برای شروع ورزش حرفهای، پس از پیادهروی انجام حرکات کششی سبک توصیه میشود. این تمرینات تحت نظر فیزیوتراپیست و طی ۲ هفته اول پس از جراحی انجام میشوند. ابتدا تمرکز حرکات بیشتر روی کشش همسترینگ و سایر عضلاتی که ضغیف شدهاند، است. سپس بین ۲ تا ۶ هفته پس از جراحی، پزشک به تدریج محدودیتهای حرکتی را کاهش میدهد و تمرینات و کششهای بیشتری به برنامه اضافه میشود. در این مرحله، تمرینات با هدف تقویت عضلاتی که ستون فقرات را تثبیت می کنند، مثل عضلات بلند پشت (Erector spinae) انجام میشوند.
درنهایت پس از همکاری با پزشک و فیزیوتراپیست خود، میتوانید هنگامی که دامنه حرکتی، قدرت و تحرک کمر و لگن بهبود یافت به ورزش حرفهای خود بازگردید. البته در هر صورت پس از جراحی دیسک کمر نمیتوانید برخی رشتههای ورزشی مثل بدنسازی، وزنهبرداری، دومیدانی و … را ادامه دهید. برخی حرکات بدنسازی مثل حرکت پرس پا، ددلیفت، تمرین با هالتر و… و همچنین دویدن فشار زیادی به کمر و ستون فقرات شما وارد میکنند که ممکن است باعث بازگشت مشکلات قبلی شوند.
دوچرخه سواری بعد از عمل دیسک کمر
برخلاف تصور اکثر بیماران، دوچرخهسواری برای دیسک کمر مضر نیست؛ هنگام دوچرخهسواری بدن در وضعیتی قرار میگیرد که فشار کمتری به انتهای ستون فقرات وارد میشود، در نتیجه دوچرخهسواری میتواند برای دیسک کمر مفید باشد. برای انجام این ورزش بعد از عمل دیسک کمر با پلاتین میتوانید از دوچرخههای ثابت یا متحرک استفاده کنید؛ اما نباید بلافاصله پس از آن دوچرخهسواری را آغاز کنید. بلکه باید برای شروع دوچرخهسواری حتما باید با پزشک مشورت کنید. پزشک با توجه به وضعیت ستون فقرات شما و میزان بهبودی پس از جراحی، زمان مناسب و مدت دوچرخهسواری را مشخص میکند. ممکن است این زمان در هر بیمار متفاوت باشد.
هنگام دوچرخهسواری نیز حتما به حفظ حالت صحیح بدن دقت و از خمشدن بیش از اندازه به جلو خودداری کنید. همچنین اگر درد شدید و غیرقابل تحملی را تجربه کردید، ورزش را متوقف کنید و حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
آیا بعد از عمل دیسک کمر می توان فوتبال بازی کرد؟
فوتبال بازی کردن پس از جراحی دیسک کمر کاملا به نظر پزشک و وضعیت شما بستگی دارد. برخی از پزشکان ورزشهایی مثل فوتبال که باید مدت زیادی بدوید را ممنوع میکنند؛ زیرا دویدن فشار زیادی به ستون فقرات وارد میکند. اما برخی از پزشکان با توجه به سبک زندگی قبلی بیمار و وضعیت کنونی، شروع فوتبال پس از حداقل ۶ ماه را تایید میکنند. اگر یک برنامه توانبخشی جدی را زیر نظر فیزیوتراپیست طی کنید، احتمال بازگشت شما به فوتبال افزایش مییابد. در هر صورت توصیههای پزشک را جدی بگیرید و در صورت احساس درد، بازی را متوقف کنید.
جمعبندی
دیسک کمر که بین استخوانهای ستون فقرات قرار میگیرد گاهی دچار بیرونزدگی یا دررفتگی میشود. تنها راه درمان این وضعیت در موارد پیشرفته، عمل جراحی است. ورزش پس از جراحی دیسک کمر با استفاده از پلاتین معمولا برای کاهش طول دوره نقاهت و بازگشت سریعتر به زندگی عادی توصیه میشود؛ ولی حتما باید زیر نظر پزشک باشد و شدت آن به تدریج افزایش یابد. ورزش را میتوانید با پیادهروی آغاز کنید و سپس با حرکات کششی ادامه دهید. هنگامی که ثبات، قدرت و دامنه حرکتی ستون فقرات افزایش یافت، میتوانید به مرور زمان، ورزش حرفهای خود را ادامه دهید.