یکی از دردهای شایع و نسبتاً نگران‌کننده در میان بانوان باردار، درد سیاتیک است. به‌طورمعمول درد سیاتیک در بارداری رایج است و متأسفانه می‌تواند فعالیت روزمره اغلب بانوان باردار را با اختلال مواجه کند. به‌طورکلیف دردی تهاجمی و سوزنی شکل است که می‌تواند در ناحیه کمر، نواحی پایین پا و انگشتان پا و … در اولین ماه‌های بارداری نمایان شود، اگرچه این درد برای بانوان نسبتاً دردناک است؛ اما خوشبختانه درد رگ سیاتیک در بارداری هیچ خطری برای جنین ندارد و می‌توان این مشکل را با انجام حرکات کششی خاص درمان کرد؛ اما برای شناخت بیشتر روش‌های درمانی سیاتیک تا پایان این مقاله با سایت دکتر بهامین عطار همراه باشید.
درد سیاتیک در اوایل بارداری و جنسیت جنین
احساس درد در تمام ایام بارداری از اهمیت زیادی برخوردار است؛ اما درد سیاتیک یکی از شایع‌ترین دردها در اوایل بارداری است که علت آن می‌تواند ناشی از فشرده‌سازی عصب ستون فقرات باشد و این موضوع هیچ ارتباطی به موضوع تعیین جنسیت ندارد، ازاین‌روی بهتر است درد سایتک اوایل بارداری را جدی بگیرید و برای درمان آن اقدامات لازم را انجام دهید.
دریک نگاه کلی درد سیاتیک در ماه‌های بارداری به‌عنوان درد عصبی دردناکی شناخته می‌شود. در طول روند درد سیاتیک در ماه اول بارداری شبکه‌ای از اعصاب که از کمر و ستون فقرات عبور می‌کنند، در اثر فشرده‌سازی عصبی می‌توانند به‌صورت خفیف یا شدید یک گرفتگی تیز در نواحی کمر، لگن، ستون فقرات و … ایجاد کنند.
اگرچه درد سیاتیک در حاملگی در اوایل بارداری می‌تواند در برخی از بانوان به‌صورت شدید نمایان شود؛ اما خوشبختانه پس از فرآیند بارداری این بیماری کاملاً بهبود می‌یابد، البته مشروط بر اینکه مادر برای درمان این بیماری از روش‌های درمانی مناسب استفاده کند.
درمان درد سایتک در بارداری
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، درد سیاتیک در اوایل بارداری می‌تواند به علت فشرده‌سازی عصبی در نواحی مختلفی از بدن مادر ایجاد دردهای تیز و شدید کند. به‌طورکلی درد سیاتیک در حاملگی می‌تواند در نقاط گفته‌شده در سطر زیر ایجاد شود.
- احساس سوزش و سوزن سوزن شدن کمر و باسن
- درد حرکت‌کننده از سمت لگن به پشت پا
- درد ناگهانی همراه با شوک الکتریکی ناگهانی در پشت پاها
- احساس کمردرد در حین سرفه، عطسه و در زمان طولانی نشستن
- احساس بی‌حسی، ضعف عضلات یا سوزن سوزن شدن در یک پا یا هردو
اما قبل از شناخت نحوه درمان درد عصب سیاتیک در بارداری بهتر است، بدانید که سیاتیک هنگامی رخ می‌دهد که عصب ستون فقرات فشرده شود. در اثر فشرده‌سازی این عصب که معمولاً درنتیجه یک دیسک فتق یا رشد بیش‌ازحد استخوان، روی مهره‌های ستون فقرات می‌افتد، ممکن است مادر دردهای تیز و سوزنی شکلی را احساس کند.
جالب است بدانید که در حین بارداری، بدن هورمونی به نام Relafin آزاد می‌کند و علت ترشح این هورمون آرامش رباط‌ها و آماده‌سازی لگن برای زایمان است. در چنین شرایطی که هم‌زمان با آماده‌سازی لگن، رحم نیز در حال رشد است و حالات جنین دائماً تغییر می‌کند، عصب سیاتیک در بارداری می‌تواند منجر به دردهای خفیف و عمیق در نواحی پا و کمر شود. با توجه به شایع بودن درد سیاتیک در بارداری خصوصاً در سه ماه اول پس باید برای درمان آن چاره اندیشید که در ادامه تمام آن‌ها را گردآوری کرده‌ایم.
استراحت و مصرف مسکن تحت نظر پزشک
معمولاً روند درمان درد سیاتیک در بارداری کمی زمان‌بر است، ازاین‌روی بانوان باردار می‌توانند با استراحت کافی و مصرف مسکن‌های خاص در صورت تشدید درد، آن را تسکین دهند. نکته مهمی که باید در این بخش متذکر شویم این است که در ایام بارداری مصرف خودسرانه هر دارویی تحت عنوان مسکن می‌تواند خطری جدی برای جنین باشد، ازاین‌روی به‌هیچ‌عنوان به‌طور خودسرانه و بدون مشورت با پزشک معالج از داروهای مسکن به‌منظور تسکین درد استفاده نکنید.
دوش آبگرم و استفاده از کمپرس آبگرم
به‌طورکلی کمپرس آب گرم و دوش آبگرم به‌عنوان رایج‌ترین و مؤثرترین روش درمان این بیماری شناخته می‌شود، چراکه دوش آبگرم یا کمپرس آبگرم می‌تواند تا حد قابل‌توجهی عضلات را آرام کند، پس با استفاده از این روش می‌توان تا حد قابل‌توجهی درد سیاتیک در بارداری را تسکین داد.
انتخاب یک ورزش یا تحرک به‌اندازه و هدفمند
اگرچه استراحت مطلق انتخابی است که اغلب بانوان به علت شرایط خود به آن علاقه دارند؛ اما ورزش یوگا می‌تواند یک‌راه عالی برای تسکین عضلات و فشارهای ذهنی مادر باردار باشد. تکنیک ژست کبوتر، کشش Piriformis و … می‌توانند در درمان این درد بسیار مؤثر باشند. همچنین بانوان باردار به‌منظور تسکین درد سیاتیک در بارداری می‌توانند پس از مشورت با پزشک از ورزش شنا نیز لذت ببرند.
شرکت در جلسات ماساژ درمانی
ماساژ یکی از بهترین تکنیک‌های آرام‌بخشی است که به اغلب بانوان باردار توصیه می‌شود، در این روش درمانگر به کمک تکنیک‌های خاص می‌تواند تا حد قابل‌توجهی دردهای شدید سیاتیک را کاهش دهد. البته مشروط بر اینکه بانوان باردار در این جلسات به‌طور مداوم شرکت کنند.
فیزیوتراپی
در موارد شدید، بهترین گزینه برای درمان درد سیاتیک مراجعه به کلینیک‌های معتبر فیزیوتراپی و انجام تمرینات و تکنیک‌های لازم به‌منظور کاهش درد است. پس بانوان باردار درصورتی‌که روش‌های فوق موجب تسکین درد در آن‌ها نشد، می‌توانند تحت نظر پزشک از جلسات فیزیوتراپی استفاده کنند.
خوابیدن صحیح
معمولاً خوابیدن به پهلو می‌تواند یکی از روش‌های کاهش درد سیاتیک باشد، چراکه خوابیدن به پهلو تا حد قابل‌توجهی می‌تواند فشار را از روی ستون فقرات بردارد. همچنین قرار دادن یک بالشت در بین دو پا در هنگام استراحت نیز از دیگر روش‌های تسکین درد سیاتیک شناخته می‌شود و این دو اقدام می‌تواند نقش مؤثری را در تسکین درد سیاتیک داشته باشند.
تزریق استروئید
اگرچه بعید و نامعمول است؛ اما گاهی پزشک می‌تواند در صورت شدت درد به بیمار تزریق استروئید اپیدورال دمی را پیشنهاد دهد که این تزریق باید تحت سونوگرافی و توسط پزشک زنان تجویز شود. اگرچه این روش نیز همچنان بحث‌برانگیز است و بدون تائید پزشک زنان و زایمان انجام نمی‌شود؛ اما به‌هرحال روش درمانی بسیار مؤثری برای دردهای شدید سیاتیک است. با تمامی تفاسیر فوق تزریق استروئید می‌تواند عوارض جانبی خاصی مانند افزایش فشارخون و گلوکز را برای مادر به همراه داشته باشد.
جراحی
جراحی آخرین روش برای درمان تسکین درد سیاتیک است که به‌عنوان یک درمان بسیار پرخطر شناخته می‌شود و معمولاً این روش برای بانوانی استفاده می‌شود که نمی‌توانند عملکرد روده یا مثانه خود را کنترل کنند یا ضعف شدید و ناگهانی در هر دو پا دارند.
ماساژ سیاتیک در بارداری
همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم، ماساژ درمانی قبل از تولد نوزاد می‌تواند علاوه بر درمان درد سیاتیک در تسهیل زایمان نیز مؤثر باشد. به‌طورکلی در جلسات ماساژدرمانی، درمانگر روی عضلات نواحی باسن، شکم و کمر متمرکز خواهد شد و با انجام تکنیک‌های خاص در گرم و شل شدن عضلات نقش مؤثری را ایفا می‌کند که این اقدام می‌تواند از بازگشت درد سیاتیک جلوگیری کند.
نکته جالب در طی جلسات ماساژ درمانی این است که در طول این جلسات انجام تکنیک‌ها تنها محدود به حرکات دست نمی‌شود، بلکه در جلسات ماساژ درمانی از ابزارهای خاصی جهت تسکین و بهبود حال بیمار استفاده می‌شود. انجام مداوم جلسات ماساژ در طی بازه مشخص علاوه بر درمان سیاتیک می‌تواند موجب آزادسازی هورمون اندورفین شود که این هورمون نقش مؤثری در تسکین‌های طولانی‌مدت ایفا می‌کند.
جمع‌بندی
ازآنجایی‌که بدن در دوران بارداری تغییرات جسمی زیادی را تجربه می‌کند، با بزرگ شدن جنین، مادر می‌تواند در ایام بارداری دردهای آشنا و ناآشنایی را تجربه کند. متأسفانه یا خوشبختانه درد سیاتیک در بارداری امری رایج است که اغلب بانوان آن را تجربه می‌کنند. ازآنجایی‌که عصب سیاتیک بزرگ‌ترین عصب بدن است که از ستون فقرات تحتانی و پشت ران عبور می‌کند، گرفتگی این عصب می‌تواند تا حد قابل‌توجهی موجب رنجش مادر در ماه‌های نخست بارداری شود.
سیاتیک یا رادیکولوپاتی کمر، نوعی درد تابشی تصور می‌شود که می‌تواند به کمک روش‌های مختلفی نظیر کمپرس آب گرم، ورزش، حرکات کششی و … درمان شود. نکته حائز اهمیت درزمینه درد سیاتیک این است که این درد هیچ ارتباطی در تعیین جنسیت نوزاد ندارد، چراکه جنین در ابتدایی‌ترین روزهای شکل‌گیری خود جنسیت مشخص دارد اما درد سیاتیک در سه‌ماهه اول بارداری ممکن است برای بانوان باردار پدید آید؛ اما با تمام این تفاسیر بهتر است در صورت بروز این درد، حتماً برای درمان با پزشک مشورت شود. همچنین که اگر پس از بارداری نیز این درد همچنان ادامه داشت، می‌توان با تقویت عضلات کمر و شکم تا حد قابل‌توجهی این درد را درمان کرد.
