در سالیان اخیر مشاهده شده است که اغلب بیمارانی که دچار کمردرد شده و به پزشک مراجعه کرده‌اند، با تشخیص اشتباه از سوی پزشک مواجه شده‌اند؛ در واقع پزشک کمر درک ناشی از دیسک کمر را با سیاتیک اشتباه گرفته و متاسفانه درمان نادرستی را پیش می‌گیرد. این موضوع بهانه‌ای شد تا ما در این مقاله به تفاوت دیسک کمر با سیاتیک در تمامی حوزه‌های مورد نیاز بپردازیم.
فرق علائم دیسک کمر با سیاتیک
پیش از آن که به فرق علائم دیسک کمر و سیاتیک بپردازیم، نیاز به ارائه تعریفی از هر دو بیماری خواهیم داشت، بنابراین در ابتدا برای روشن‌تر شدن موضوع به تعاریف دیسک کمر و سیاتیک خواهیم پرداخت.
سیاتیک
سیاتیک به‌عنوان عارضه به‌حساب نخواهد آمد بلکه یک علامت خواهد بود، درد عصب سیاتیک دردی است که از قسمت باسن و لگن شروع شده و تا پایین پا منتشر می‌شود، این مسئله در اکثر اوقات با درد پایین کمر و تا حد کمتری، درد پاها همراه است.
دیسک کمر
دیسک کمر غالباً به فتق دیسک، دیسک متورم یا دیسک پاره شده یاد شده و به معنای تغییر شکل دیسک بین مهره‌ها به‌صورت طبیعی است، هنگامی‌که هسته داخلی دیسک بین مهره‌ای از لایه بیرونی رباط‌های اطراف آن بیرون بریزد، فتق دیسک اتفاق می‌افتد. اگر دیسک متورم به یکی از عصب‌های کمر فشار وارد کند، درد به تمام قسمت‌هایی که توسط آن تغذیه می‌شوند انتشار پیدا می‌کند. برای درمان دردهای دیسک کمر معمولا به دکتر متخصص دیسک کمر مراجعه می کنند.
تا به اینجای مطلب به فرق سیاتیک و دیسک کمر پی بردیم، اکنون نوبت به بررسی فرق علائم دیسک کمر و سیاتیک است؛ اگر هنوز شک دارید که دچار دیسک کمر یا درد سیاتیک شده‌اید، کافی است طول مدت کمردردتان را به پزشک اطلاع دهید؛ زیرا عمده تفاوت دیسک کمر و سیاتیک در مدت دوره آن است؛ پزشک تاریخچه بیماری شما را بررسی کرده و شما را معاینه فیزیکی خواهد کرد تا به شما بگوید که دچار کدام یک از این موارد شده‌اید.
اگر تا به اینجای مطلب به طور کامل تفاوت دیسک کمر با سیاتیک برایتان روشن نشد، اصلاً نگران نباشید؛ زیرا در قسمت‌های بعدی به علائم هر کدم از این کمردردها خواهیم پرداخت.
علائم دیسک کمر
در جواب اینکه دیسک کمر چیست باید گفت، دیسک کمر به دو نوع خفیف و شدید تقسیم می‌شود که هرکدام علائم مخصوص به خود را دارند، در این قسمت به بیان این علائم خواهیم پرداخت:
- کمر درد هنگام سرفه، عطسه یا هر حرکت ناگهانی (دیسک کمر خفیف)؛
- درد در قسمت پایانی کمر (دیسک کمر خفیف)؛
- ضعف و بی‌حسی در پاها و کمر (دیسک کمر خفیف)؛
- احساس سوزن‌سوزن در ران پا (دیسک کمر خفیف)؛
- شدید شدن درد هنگام ایستادن یا راه رفتن (دیسک کمر خفیف)؛
- درد پای راست در دیسک کمر یکی دیگر از علائم مهم است (دیسک کمر خفیف و شدید)؛
- درد عمیق در ناحیه کمر و افزایش آن طی چند ماه (دیسک کمر شدید)؛
- منتشرشدن درد به پایین اندام تحتانی و افزایش آن با حرکت و راه رفتن (دیسک کمر شدید)؛
- شدید شدن درد با نشستن یا خم‌شدن روبه‌جلو (دیسک کمر شدید)؛
- حساسیت موضعی در ناحیه کمر (دیسک کمر شدید)؛
- درد مداوم بیش از شش هفته (دیسک کمر شدید)؛
بیشتر بخوانید: انحراف ستون فقرات چیست و چگونه درمان می شود؟
علائم درد عصب سیاتیک
اغلب هنگامی که ریشه‌های عصب سیاتیک تحت‌فشار قرار بگیرند، علائم سیاتیک بروز می‌کند؛ در این قسمت به بررسی علائم سیاتیک خواهیم پرداخت:
- ازدست‌رفتن حس در ناحیه پوست انگشتان پا مخصوصاً انگشت شست و دوم؛
- دشواری در بلندکردن پاشنه پا یا راه رفتن روی نوک پا؛
- ضعف در عضلات ران و لگن؛
- درد لگن، نواحی داخلی زانو، ران، باسن و ساق پا؛
- دشواری در بلندکردن انگشت شست پا و حرکت‌دادن مچ پا؛
- ازدست‌دادن حس داخل ساق پا؛
- کاهش رفلکس حرکتی زانو و مچ پا؛
- ضعف عضلات باسن و ساق پا؛
نحوه تشخیص درد سیاتیک از درد دیسک کمر
در بخش‌های قبل در مورد علائم دیسک کمر و سیاتیک پرداخیتم که در تشخیص این دو عارضه از یکدیگر، کمک کننده هستند. در این قسمت به عمده فرق درد سیاتیک و دیسک کمر خواهیم پرداخت، از مهم‌ترین تفاوت‌های بین درد سیاتیک و دیسک کمر در این است که سیاتیک می‌تواند در زمان کوتاه‌تری درمان شود؛ اما در دوره درمان دیسک کمر نیاز به مراقبت‌های بیشتری خواهد بود و این مسئله می‌تواند نشان‌دهنده وجود یک عارضه دائمی باشد. این دو عارضه را به‌راحتی می‌توان با یکدیگر اشتباه گرفت و بدون ابزارهای تشخیصی، تعیین اینکه بیمار به کدام یک از این عارضه‌ها مبتلا شده کار پیچیده و سختی است. این تشخیص معمولا توسط متخصص سیاتیک انجام می شود.
گاهی برای تشخیص دقیق درد سیاتیک از درد دیسک کمر به انجام یک ام‌آرآی احتیاج پیدا می‌شود، گاهی اوقات نیز بیرون‌زدگی دیسک کمر می‌تواند تحریک‌کننده درد سیاتیک باشد؛ اما عکس این مسئله هرگز صادق نیست.
تفاوت درمان دیسک کمر با درمان سیاتیک
راه‌های درمان سیاتیک و دیسک کمر می‌تواند در برخی موارد باهم مشابه و در برخی از موارد دیگر باهم تفاوت‌هایی داشته باشد، در ادامه به روش‌های درمانی دیسک کمر و سیاتیک خواهیم پرداخت؛ درمان دیسک کمر معمولاً به‌صورت زیر انجام‌پذیر است:
- استفاده از کمربند طبی درمان دیسک کمر: این کمربندها با نگه‌داشتن کمر باعث می‌شوند که کمر شما کمتر تکان بخورد و این مسئله باعث بهبود درد خواهد شد.
- پیاده‌روی اصولی: پیاده‌روی کردن یکی از ورزش‌های خوب برای بهبود دیسک کمر است، البته به شرطی که اصولی انجام شود.
- استفاده از کمپرس گرم: قرار دادن کمپرس گرم روی محل درد، باعث بهبود درد خواهد شد.
- اوزون تراپی: تزریق اوزون تراپی یکی از روش‌های درمانی است که در آزمایشات تجربی برای درمان فتق دیسک نخاع یا سایر مشکلات ساختاری ستون فقرات بررسی شده است. این روش برای بهبود دیسک کمر است که توسط متخصص ستون فقرات در تهران انجام می شود؛ به این صورت که گاز اوزون از طریق پوست وارد بدن شده و در نزدیکی ستون فقرات در ناحیه درد آزاد می‌شود.
- استفاده از کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس یخ بذ محل درد باعث بهبود درد خواهد شد.
- استفاده از دارو: داروها نقش بسیار مهمی در تسکین اسپاسم‌های عضلانی و کنترل درد دارند؛ اما مصرف طولانی مدت این داروها باید تحت نظر پزشک انجام شود تا از بروز مشکلاتی مثل مقاومت در برابر داروها و اعتیاد به آن‌ها جلوگیری شود.
- استفاده از فیزیوتراپی و طب فیزیکی: یک برنامه یکپارچه توان‌بخشی فیزیکی می‌تواند به تسکین درد و التهاب، بهبود قابلیت حرکت و قدرت کمک کند؛ معمولاً ترکیبی از فیزیوتراپی، پیلا‌تس بالینی و آب درمانی توصیه می‌شود، غالباً برای تسکین درد حالت‌های قرارگیری بدن، حرکات و تمرینات تجویز می‌شوند، هدف این درمان‌های فیزیوتراپی کمک در موارد مدیریت عارضه و کنترل علائم، اصلاح وضعیت قرارگیری و حرکات بدن شما برای کاهش کشیدگی کمرتان و بهبود انعطاف‌پذیری و قدرت مرکزی شما است.
- درمان قطعی دیسک کمر با ورزش‌های خاص: ورزش‌های ویژه‌ای وجود دارند که می‌توانید با مشورت پزشک به انچام آن‌ها بپردازید.
- لیزردرمانی: لیزر درمانی دیسک کمر یا جراحی لیزری دیسک کمر می‌تواند با هدف قرار دادن بافت‌های اطراف دیسک کمر با ترمیم سریع، درد را کاهش دهد. مدولاسیون نوری لیزر باعث افزایش سلول‌های بنیادی شده و در پی آن به ترمیم بافت آسیب دیده عضلانی و همچنین سلول های عصبی کمک می‌کند.
- تزریقات استروئید اپیدورال: تزریق استروئید اپیدورال (ESI) روش کم‌تهاجمی است که گردن درد، بازو درد، کمر درد و پا درد ناشی از التهاب‌های عصب‌های نخاعی را تسکین می‌دهد.
- جراحی: جراحی تنها هنگامی نیاز می‌شود که دیگر گزینه‌های درمانی نتوانند دردتان را تسکین دهند و دیگر اینکه بیماری زمینه‌ای شما برای جراحی مناسب باشد. جراحی باید هرگونه ناپایداری و مشکلات فشردگی عصب را درمان کند، انواع جراحی که برای دیسک کمر استفاده می‌شوند عبارت‌اند از: لامینکتومی، لامینوپلاستی، لامینوتومی، میکرودیسککتومی
- بریس: برخی اوقات برای تسکین دردهای کمر استفاده از بریس‌های خاصی تجویز می‌شود.
پس از روش‌های درمانی دیسک کمر اکنون نوبت به روش‌های درمانی سیاتیک می‌رسد؛ شما می‌توانید با مقایسه روش‌های درمانی ذکر شده به شباهت‌ها و تفاوت‌های درمان سیاتیک و دیسک کمر پی ببرید؛ روش‌های درمان سیاتیک به‌صورت زیر است:
- استراحت: استراحت کافی، می‌تواند برای بهبود درد کمر سیاتیک مناسب باشد؛ اما استراحت باید به اندازه باشد زیرا بی‌تحرکی باعث درد بیشتر خواهد شد.
- کمپرس یخ: قرار دادن کمپرس یخ روی موضع درد، می‌تواند بهبوددهنده باشد.
- ورزش‌های کم‌تحرک و کششی انجام شود.
- مصرف دارو: مصرف داروهای مسکن درد کمر برای مدت کوتاهی می‌تواند موثر باشد هرچند که راه حل ریشه‌ای نیست.
- محدودکردن حرکات کمر با کمربند صورت گیرد.
- کمپرس گرم: قرار دادن کمپرس گرم بر موضع درد می‌تواند بهبوددهنده باشد.
- کم‌کردن وزن: وزن زیاد باعث فشار آمدن به نخاع و درپی آن کمردرد سیاتیک می‌شود، بنابراین با کم کردن وزن تا حدودی از این نوع کمردرد جلوگیری می‌کنید.
- قطع سیگار: شاید برایتان جالب باشد که سیگار می‌تواند بر کمردرد سیاتیک اثر بگذارد، بنابراین اگر مصرف‌کننده سیگار هستید، بدانید که بیش از بقیه در معرض سیاتیک قرار دارید.
برای مراجعه به متخصص ارتوپد اطفال همین حالا نوبت بگیرید: ۰۲۱۹۱۰۰۲۲۲۲
جمع‌بندی
در دنیای امروز که انجام کارها تحرک زیادی نیاز ندارد، به ورزش‌کردن کمتر اهمیت داده می‌شود و بسیاری از تحرکات غیراصولی انجام می‌شود، کمردرد یک بیماری شایعی بین عموم مردم شده است؛ بنابراین لازم است که هر شخصی اطلاعات جامعی از انواع کمردرد داشته باشد تا بتواند در صورت بروز این عارضه، بهترین عملکرد را داشته باشد؛ ما در این مطلب سعی کردیم دو نوع درد شایع و بسیار شبیه به هم را معرفی کرده و ضمن بررسی تفاوت دیسک کمر با سیاتیک راه‌های درمان و راه‌های تشخیصشان را هم بیان کنیم.
