آسیب های ورزشی شانه متداول هستند. به عبارت دیگر، بسیاری از ورزشکاران در معرض خطر آسیب‌دیدگی عضلات، غضروف، تاندون‌ها و رباط‌های مفصل شانه قرار دارند. این آسیب‌ها می‌توانند باعث ایجاد درد شدید و علائم دیگری شوند و انجام ورزش را برای ورزشکاران دشوار کنند. اگر ورزشکار هستید و دچار درد شانه شدهاید، هر چه زودتر به مطب پزشک مراجعه کنید. در ادامه، شما را با متداول‌ترین آسیب‌های ورزشی شانه و روش‌های درمان آن‌ها آشنا می‌کنیم.
آناتومی شانه
بازو و سینه شما از طریق مفاصل گلنوهومرال و آکرومیوکلاویکولار در شانه به یکدیگر متصل می‌شوند. اگر ماهیچه دالی و روتاتور کاف (گروهی از ماهیچه‌ها و تاندون‌ها) در شانه سالم باشند، می‌توانیم بازوها و شانه‌های خود را به‌آسانی حرکت دهیم. بورس که با نام کیسه سینوویال نیز شناخته می‌شود، از تاندون‌ها و روتاتور کاف محافظت میکند. بخش دیگر مهم شانه، سر استخوان هومروس یا استخوان بازو است.
آناتومی شانه ساده است؛ ولی، مشکلات بسیاری مانند تورم مفاصل، شکستگی ترقوه یا پارگی عضلات می‌توانند عملکرد شانه را مختل کنند. ورزش‌ها فعالیت‌هایی ارزشمند و لذت‌بخش محسوب می‌شوند؛ ولی، می‌توانند باعث آسیب‌دیدگی شانه‌ها و بازوها شوند. با آشنایی با آناتومی شانه، می‌توانید آسیب های ورزشی شانه را بهتر درک کنید.
علل آسیب دیدگی شانه حین ورزش
آسیب شانه در بدنسازی و ورزش‌هایی مانند شنا، تنیس و وزنه‌برداری ناشی از بالابردن مکرر و بیش از حد بازوها به بالای سر است. همچنین ممکن است ناشی از برخوردها، زمین‌خوردن، کشش یا گرم‌شدن ناکافی، عدم استفاده از تجهیزات حفاظتی یا استفاده نادرست از آن‌ها باشد.
آسیب های ورزشی شانه
متداول‌ترین آسیب های ورزشی شانه عبارت‌اند از:
تاندونیت
تاندونیت به التهاب تاندون‌های روتاتور کاف گفته می‌شود. تاندونیت در ورزشکاران می‌تواند ناشی از پرتاب بیش از حد توپ یا بالابردن بازو به بالای سر باشد. این آسیب در میان افرادی که ورزش‌هایی مانند شنا، تنیس و والیبال انجام می‌دهند، متداول است.
گیر افتادگی شانه
گیرافتادگی شانه به ساییده شدن روتاتور کاف روی استخوان‌های شانه گفته می‌شود. درد مداوم ناشی از آسیب به تاندون‌ها یا تورم آن‌هاست. در بیشتر موارد، سفتی شانه هنگام حرکت آن یا درد هنگام خوابیدن روی پهلوی آسیب‌دیده از علائم این آسیب محسوب می‌شوند. اگر تصور میکنید دچار گیرافتادگی شانه شدهاید و برای درمان آن اقدام نکنید، ممکن است دچار پارگی روتاتور کاف شوید.
پیچ خوردگی شانه
پیچ‌خوردگی شانه به کشیدگی بیش از حد یا پارگی رباط‌های شانه گفته می‌شود. درد و تورم خفیف از علائم درجات خفیف این آسیب به شمار می‌روند. اگر دچار درجات شدید این آسیب شوید، علائمی مانند درد شدید، تورم قابل توجه و ازدست‌دادن عملکرد را تجربه خواهید کرد.
دررفتگی شانه
مفصل شانه انعطاف‌پذیرترین و متحرک‌ترین مفصل در بدن محسوب می‌شود؛ بنابراین، ازآنجایی‌که در جهات مختلف حرکت میکند، بیشتر از دیگر مفاصل مستعد دررفتگی است. در دررفتگی شانه، سر گرد استخوان بازو از جای طبیعی خود در شانه خارج می‌شود. این آسیب اغلب ناشی از زمین‌خوردن مکرر روی شانه‌ها یا واردشدن فشار قابل توجه به آن‌هاست. تغییر شکل یا مکان شانه، ناتوانی در حرکت‌دادن مفصل، درد شدید، ضعف عضلات، بی‌حسی یا گزگز اطراف شانه (گردن و بازو) از علائم این آسیب محسوب می‌شوند.
شکستگی
شکستگی شانه ناشی از برخوردهای شدید با اشیا یا افراد یا زمین‌خوردن شدید است. اگر ترقوه بشکند، می‌تواند درد شدیدی را ایجاد کند و توانایی ورزشکار را در حرکت‌دادن و چرخاندن بازو محدود سازد. شکستگی شانه باید به‌سرعت درمان شود؛ زیرا، نوک تیز استخوان‌های شکسته‌شده می‌توانند به عضلات و رباط‌های شانه آسیب برسانند. مدت‌زمان بهبودی شانه با توجه به شدت شکستگی، ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد.
کوفتگی انساج
بورسیت شدید یا کوفتگی انساج به التهاب یا تحریک کیسه پر از مایعی بین مفاصل شانه و تاندون‌های روتاتور کاف گفته می‌شود. این کیسه پر از مایع که با نام بورس شناخته می‌شود، همانند بالشتک‌هایی بین استخوان‌ها و بافت‌های نرم عمل میکند. تورم و التهاب بورس ممکن است ناشی از استفاده بیش از حد از شانه باشد.
روش های درمانی آسیب های ورزشی شانه
پزشک متخصص ارتوپد ابتدا درمان‌های بدون جراحی را برای آسیب‌هایی مانند شکستگی، بورسیت، شانه یخ زده و تاندونیت تجویز میکند. روش‌های درمان آسیب های ورزشی شانه عبارت‌اند از:
درمان اولیه
گرمادرمانی، سرمادرمانی و داروهای مسکن از روش‌های درمانی اولیه آسیب دیدگی سرشانه محسوب می‌شوند. اگر این روش‌ها نمی‌توانند کمکی به بهبود تورم یا درد شانه کنند، هر چه سریع‌تر به مطب متخصص درد یا پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات شانه، بازیابی حرکت، کاهش خطر آسیب مجدد و کاهش درد سرشانه در بدنسازی یا ورزش‌ها کمک کند.
تزریق پی آر پی
در این روش، برخی از سلول‌های بدن شما به‌صورت مستقیم به مفصل شانه، بورس یا غلاف تاندون تزریق می‌شوند.
کشش دست
حرکات کششی می‌توانند به کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی مفصل شانه و کاهش سفتی شانه کمک کنند. با فیزیوتراپیست صحبت کنید تا بهترین حرکات کششی را با توجه به آسیب‌دیدگی شانه به شما آموزش دهد. حرکات کششی را بدون مشورت با فیزیوتراپیست انجام ندهید. در کشش دست، بازوی آسیب‌دیده را به‌آرامی به سمت دیگر بدن خود بکشید و ۵ الی ۱۰ ثانیه صبر کنید. سپس به حالت اولیه برگردید و این حرکت را ۵ الی ۱۰ بار انجام دهید.
کشش ثانویه
فیزیوتراپیست ممکن است انجام کشش ثانویه را نیز به شما توصیه کند. برای انجام کشش ثانویه، روی شانه آسیب‌دیده خود دراز بکشید. زاویه بین بازو و بدن باید ۹۰ درجه باشد. بازوی خود را خم کنید تا موازی شانه‌ها شود. اکنون بازوی خود را به‌آرامی به سمت زمین فشار دهید و ۵ الی ۱۰ ثانیه صبر کنید. سپس به حالت اولیه برگردید و این حرکت را برای ۵ الی ۱۰ بار انجام دهید.
عمل جراحی
بیشتر آسیب‌های شانه با روش‌های ساده‌ای مانند تغییر فعالیت‌ها، استراحت، تمرینات ورزشی و داروها درمان می‌شوند؛ ولی، عمل جراحی ممکن است برای درمان برخی از آسیب‌های شانه مانند دررفتگی مکرر شانه و پارگی روتاتور کاف ضروری باشد و پیش از سایر روش‌های درمانی تجویز شود. عمل جراحی برای آسیب‌های شانه ممکن است شامل برداشتن بافت‌ها، ترمیم پارگی بافت‌ها یا تعویض شانه باشد.
پیشگیری از بروز آسیب های ورزشی شانه
روش‌های پیشگیری از آسیب‌های شانه عبارت‌اند از:
- وضعیت بدنی مناسبی داشته باشید: وضعیت بدنی مناسب برای هر فردی به‌ویژه ورزشکاران ضروری است. اگر وضعیت بدنی مناسبی هنگام نشستن یا ایستادن در مدرسه یا محل کار نداشته باشید، فشار زیادی به شانه‌های شما وارد خواهد شد و خطر ابتلا به آسیب‌های شانه افزایش خواهد یافت
- عضلات شانه‌ها را تقویت کنید: بهترین روش برای کمک به تثبیت مفصل ناپایدار شانه، تقویت عضلات شانه و بخش‌های اطراف آن است. با انجام تمریناتی با دمبل‌ها یا کش‌های مقاومتی، می‌توانید عضلات شانه‌ها را تقویت کنید
- تمرینات کششی انجام دهید: تمرینات کششی همراه با تمرینات تقویتی می‌توانند به پیشگیری از آسیب‌های شانه کمک کنند. با تمرینات کششی می‌توانید انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی شانه را افزایش دهید
- استراحت کنید: ارزش استراحت‌کردن را دست‌کم نگیرید. استراحت برای همه افرادی که شانه خود را به‌صورت مکرر به بالا می‌برند، ضروری است
جمع‌بندی
گفتیم که دررفتگی، تاندونیت، شکستگی و گیرافتادگی شانه از متداول‌ترین آسیب های ورزشی شانه محسوب می‌شوند. اگر تصور میکنید دچار یکی از این آسیب‌ها شدهاید، بلافاصله برای درمان آن‌ها به مطب پزشک مراجعه کنید. به خاطر داشته باشید که اگر درد و علائم دیگر آن‌ها نادیده بگیرید، دچار مشکلات خطرناکی مانند پارگی روتاتور کاف خواهید شد.
اگر به دنبال پزشک ارتوپد شانه در تهران می‌گردید، ما دکتر بهامین عطار را به شما پیشنهاد می‌کنیم. دکتر بهامین عطار می‌تواند آسیب شانه شما را با مناسب‌ترین روش‌ها درمان کند تا در کمترین زمان ممکن به میادین ورزشی بازگردید.
