اگر چیزی باعث شود که استخوان‌های مفصل شانه از جاهای خود خارج شوند، گفته می‌شود فرد دچار دررفتگی شانه شده است. اگر تصور میکنید دچار این مشکل شده‌اید، به‌هیچ‌وجه سعی نکنید شانه خود را به‌زور به جای خود بازگردانید. بازوی خود را در نزدیک بدن خود نگه دارید و بلافاصله به مطب فوق تخصص ارتوپد مراجعه کنید. در ادامه این مطلب، شما را با هر آنچه که باید درباره این مشکل بدانید مانند، انواع، علائم، علل و روش‌های درمان آن آشنا می‌کنیم و به سه سؤال متداول نیز پاسخ می‌دهیم.
دررفتگی شانه
زمانی که استخوان‌های مفصل شانه از جاهای خود خارج شوند، فرد دچار دررفتگی شانه می‌شود. مفصل که بخشی از سیستم اسکلتی است، به محل رسیدن استخوان‌ها به یکدیگر گفته می‌شود. در مفصل شانه، سر گرد استخوان هومروس (استخوان بازو) در حفره تیغه شانه (کتف) قرار گرفته است. اگر استخوان‌های ذکرشده از جاهای خود خارج شوند، ممکن است به بافت‌های اطراف شانه مانند عضلات، اعصاب، تاندون‌ها، رباط‌ها و رگ‌های خونی آسیب برسانند؛ بنابراین، اگر تصور میکنید دچار این مشکل شده‌اید یا نمیتوانید شانه خود را حرکت دهید، بلافاصله به مطب پزشک مراجعه کنید.
انواع دررفتگی شانه
انواع دررفتگی شانه عبارت‌اند از:
دررفتگی شانه راست
اگر استخوان‌های مفصل شانه سمت راست بدن از جاهای خود خارج شوند، گفته می‌شود فرد دچار این نوع شده است.
دررفتگی شانه چپ
اگر استخوان‌های مفصل شانه چپ (استخوان هومروس و استخوان کتف) از مکان‌های خود خارج شوند، گفته می‌شود فرد دچار دررفتگی شانه چپ شده است.
دررفتگی قدامی شانه
اگر سر استخوان هومروس به سمت جلوی حفره حرکت کند، گفته می‌شود فرد دچار دررفتگی قدامی شانه شده است.
دررفتگی خلفی شانه
اگر سر استخوان هومروس به سمت پشت و بالای حفره حرکت کند، گفته می‌شود فرد دچار دررفتگی خلفی شانه شده است. این نوع متداول نیست و معمولا ناشی از تشنج یا شوک الکتریکی است.
نیمه دررفتگی شانه
در نیمه دررفتگی شانه که با نام دررفتگی جزئی شانه نیز شناخته می‌شود، فقط بخشی از استخوان هومروس از حفره خارج می‌شود.
علائم دررفتگی کتف
متداول‌ترین علائم دررفتگی کتف عبارت‌اند از:
- درد شدید
- ضعف
- ناتوانی در حرکتدادن بازو
- تغییر مکان شانه
- تورم
- کبودی یا تغییر رنگ پوست شانه
- گرفتگی عضلات
- بی‌حسی، گزگز و ضعف در بازو، دست و انگشتان
دررفتگی شانه نوزاد
دکتر ارتوپد اطفال برای تشخیص این مشکل در نوزادان به دنبال علائم آن می‌گردد که عبارت‌اند از:
- تغییر مکان شانه، تغییر شکل شانه یا بیرون‌زدگی مفصل شانه
- متورم‌شدن یا کبودی اطراف مفصل شانه
- مشکل در حرکت دادن بازو یا شانه
علل دررفتگی شانه
زمینخوردن، تصادفات رانندگی و آسیب‌های ورزشی از متداول‌ترین علل این مشکل به شمار می‌روند. هر فردی میتواند دچار این مشکل شود؛ ولی، افرادی که ورزش‌های تماسی انجام می‌دهند، مردان و افراد ۱۵ تا ۳۰ساله بیشتر از دیگران دچار این مشکل می‌شوند.
دررفتگی مکرر شانه
مهم‌ترین علل دررفتگی مکرر شانه عبارت‌اند از:
- آسیب‌ها: اولین دررفتگی اغلب ناشی از آسیب‌هاست. اگر دررفتگی اولیه شدید باشد، میتواند باعث شود افراد دوباره دچار این مشکل شوند
- کشیدگی مکرر: برخی از افراد رباط‌های شلی در شانه‌های خود دارند. این رباط‌های شل باعث می‌شوند فرد به علت فعالیتهای روزمره مانند بلندکردن وسایل سنگین یا بالابردن بازوها به بالای سر بهصورت مکرر دچار این مشکل شود
دررفتگی کتف در خواب
دلایل این مشکل در خواب عبارت‌اند از:
- وضعیت بدنی هنگام خواب: خوابیدن به سمت پهلو و قراردادن بازو در بالای سر که میتواند به مفصل شانه فشار وارد کند
- مشکلات شانه: مشکلات شانه مانند دررفتگی یا آسیب روتاتور کاف
روش های درمان دررفتگی شانه
اگر دچار این مشکل شده‌اید، بلافاصله به دکتر ارتوپد یا دکتر متخصص درد مراجعه کنید. پزشک ممکن است از روش‌های زیر برای درمان این مشکل استفاده کند:
جا انداختن شانه
مهم‌ترین درمان برای این مشکل، جاانداختن شانه است که با نام دست‌کاری نیز شناخته می‌شود. در این روش بدون جراحی، پزشک با دستان خود به بدن شما فشار وارد می‌کند و آن را به سمت بیرون میکشد تا شانه شما را در جای خود بیندازد. پیش از این کار، پزشک ممکن است اطراف شانه را بی‌حس کند یا از داروهای آرام‌بخش برای آرام‌سازی تمام بدن استفاده کند.
از واردکردن فشار به مفصل شانه برای جاانداختن آن خودداری کنید. به عبارت دیگر، هیچ فردی جز پزشک نباید به شانه آسیب‌دیده شما دست بزند؛ زیرا، آسیب ممکن است بدتر شود و به بافت‌های اطراف آن آسیب برسد. تا آنجایی که می‌توانید شانه خود را بی‌حرکت نگه دارید و بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. پس از جاانداختن شانه، پزشک ممکن است روش‌های بعدی را تجویز کند.
دارو درمانی
پزشک ممکن است از شما بخواهد از داروهایی برای کاهش درد و التهاب شانه خود استفاده کنید. از استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه به مدت بیش از ۱۰ روز بدون مشورت با پزشک خود خودداری کنید.
عمل جراحی
بیشتر افرادی که دچار این مشکل شده‌اند، به جراحی شانه نیازی ندارند. اگر این مشکل به بافت‌های دیگر بدن آسیب برساند و دست‌کاری شانه کمکی به جاانداختن آن نکند یا غیرممکن باشد، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. همچنین اگر دچار دررفتگی مکرر شانه هستید، جراحی ممکن است برای ترمیم و سفت کردن رباط‌های متصل‌کننده بازو به تیغه شانه ضروری باشد.
استراحت کردن
از استفاده از شانه‌ها یا انجام هر گونه فعالیت بدنی که میتواند به شانه‌ها فشار وارد کند، خودداری کنید. به مطب پزشک مراجعه کنید و از او بپرسید باید از انجام چه فعالیت‌هایی خودداری کنید.
فیزیوتراپی
پزشک ممکن است فیزیوتراپی را برای بازیابی قدرت و توانایی حرکتدادن شانه تجویز کند. در ابتدا، فیزیوتراپیست ممکن است تمرینات سبکی را برای کاهش سفتی به شما آموزش دهد. پس از شروع ترمیم رباط‌های شانه، به کشش‌هایی برای شل کردن شانه نیاز خواهید داشت. در نهایت، متخصص فیزیوتراپی ممکن است تمریناتی را برای تقویت عضلات شانه و کاهش خطر آسیب مجدد به شما آموزش دهد. بیشتر افرادی که دچار این مشکل شده‌اند، معمولا به چند ماه فیزیوتراپی نیاز دارند.
خطرات و مراقبت های لازم پس از دررفتگی شانه
آسیب به استخوان‌ها و بافت‌های اطراف شانه مانند شکستگی استخوان، پیچ‌خوردن رباط و تاندون، آسیب به عصب، آسیب به رگ‌های خونی و کشیدگی عضلات از متداول‌ترین خطرات این مشکل محسوب می‌شوند. برخی از افراد نیز ممکن است دچار ضایعه هیل ساکس شوند. ضایعه هیل ساکس به فرورفتگی در سر گرد استخوان هومروس گفته می‌شود و ناشی از فشار داده شدن این استخوان به لبه حفره تیغه شانه است.
پس از دررفتگی شانه، حتما نکات زیر را برای جلوگیری از این خطرات انجام دهید و بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- بسته یخ یا بسته سبزی‌های یخ‌زده را هر ۲ یا ۳ ساعت یک‌بار به مدت ۲۰ دقیقه روی شانه خود نگه دارید. بهتر است بسته سبزی‌های یخ‌زده را درون حوله بگذارید
- از حرکتدادن بازوی خود خودداری کنید
- سعی نکنید استخوان‌های شانه را در جای خود بیندازید
جمع‌بندی
اگر چیزی باعث شود که سر گرد استخوان هومروس از حفره تیغه شانه خارج شود، گفته می‌شود فرد دچار دررفتگی شانه شده است. زمینخوردن، تصادفات رانندگی و آسیب‌های ورزشی معمولا از متداول‌ترین دلایل این مشکل به شمار می‌روند. در پایان این مطلب، باید دوباره یادآوری کنیم که اگر دچار این مشکل شده‌اید یا نمیتوانید بازوی خود را حرکت دهید، از جاانداختن شانه خود خودداری کنید و بلافاصله به مطب پزشک مراجعه کنید.
اگر به دنبال فوق تخصص شانه در تهران برای درمان این مشکل می‌گردید، ما دکتر بهامین عطار را به شما پیشنهاد می‌کنیم که علاوه بر جراحی برای درمان دررفتگی، میتواند جراحی‌های دیگر مانند جراحی شانه یخ زده را نیز انجام دهد و به بیماران کمک کند دوباره یک زندگی بدون درد را تجربه کنند.
