مشکلات زانو و دردهای ناشی از آن، از جمله مشکلات شایعی هستند که این روزها افراد زیادی چون بزرگسالان از آن رنج می‌برند. زانوها در طی زمان به دلیل تحمل وزن بسیار مستعد تورم و درد هستند. تورم در زانو زمانی رخ می‌دهد که مقدار زیادی آب در اطراف یا داخل مفاصل ایجاد می‌شود. در اصطلاح عامیانه به تورم زانو، آب آوردن زانو و در علم پزشکی به آن افیوژن (uh-FU-zhun) می‌گویند.
از جمله علل آب آوردن زانو می‌توان به مواردی مانند تروما، صدمات ناشی از استفاده بیش از حد از زانو، یا یک بیماری خاص که فرد از آن بی‌اطلاع اشاره کرد. بهترین دکتر زانو، ممکن است برای اینکه علت آب آوردن زانو شما را بیابد، چند نمونه آزمایش از مایع یا خون برای شناسایی علت آن تجویز خواهد کرد.
برداشتن مقداری از مایع ممکن است به کاهش درد و سفتی مرتبط با زانو کمک می‌کند و درمان پس از شناسایی دقیق علت تورم آغاز خواهد شد. در این مقاله از دکتر بهامین عطار به علائم، دلایل آب آوردن زانو و عوارض آب آوردن زانو یا افیوژن و روش و نحوه تشخیص و پیشگیری آن می‌پردازیم.
نشانه‌های آب آوردن زانو
آب آوردن زانو همواره با تورم همواره است. این تورم نشان دهنده تجمع مایع در اطراف ناحیه آسیب دیده است و معمولاً باعث پف کردن و بزرگتر دیده شدن ناحیه تجمع مایع خواهد شد. این التهاب و تورم می‌تواند حاد یا مزمن باشد. تورم حاد می‌تواند در اثر آسیب ایجاد شود و در عرض یک روز ناپدید شود. تورم مزمن می‌تواند بسیار بیشتر طول بکشد و نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد. از جمله علائم و نشانه‌های آب آوردن زانو عبارتند از:
- تورم: پوست اطراف زانو شما به طور قابل توجهی می‌تواند ورم داشته باشد، این موضوع را شما به آسانی با مقایسه دو زانوی پای خود به راحتی می‌توانید تشخیص دهید.
- سفتی: هنگامی‌که در اطراف زانوی پا، مایع اضافی جمع شده باشد شما نمی‌توانید به آسانی پای خود را به طور کامل خم یا صاف کنید.
- درد: بسته به اینکه علت تجمع مایع در اطراف زانوی شما چیست ممکن است زانوی شما دردناک باشد و تحمل وزن روی آن زانو غیرممکن باشد.
بیشتر بخوانید: عمل تعویض مفصل زانو
عوامل و دلایل آب آوردن زانو چیست؟
اگر درد و تورم در زانوی شما به صورت ناگهانی ایجاد شده است، ممکن است به دلیل ورزش یا پس از تصادف یا سقوط باشد. دلایل بسیاری در ایجاد آب آوردن زانو از آسیب‌های تروماتیک گرفته تا بیماری‌ها و شرایط زندگی فرد نقش دارند.
صدمات
از جمله علل آب آوردن زانو می‌تواند آسیب‌هایی باشد که به زانو وارد می‌شود و باعث تجمع مایع اضافی در مفصل می‌شود. از جمله آسیب‌های که باعث تورم زانو و آب آوردن آن شود عبارتند از:
- پارگی رباط، به ویژه رباط صلیبی قدامی (ACL)
- پارگی غضروف (منیسک)
- تحریک زانو بر اثر استفاده بیش از حد
- استخوان‌های شکسته
بیماری‌ها و شرایط
اگر تورم زانوی شما به تدریج و بدون هیچ محرک آشکاری ظاهر شده است، ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد از مفصل زانو باشد. این مورد اغلب ممکن است به دلیل بیماری و یا شرایطی مانند ورزش زیاد یا خم شدن و زانو زدن‌های مکرر باشد که می‌تواند باعث آب آوردن زانو در داخل و اطراف آن بشود که عبارتند از:
- آرتروز
- روماتیسم مفصلی
- عفونت
- نقرس
- نقرس کاذب
- بورسیت
- کیست‌ها
- تومورها
برای درمان درد و آسیب های مچ پا به دکتر فوق تخصص مچ پا در تهران مراجعه کنید.
تشخیص آب آوردن زانو چگونه است؟
پزشک معالج برای شروع ابتدا سؤالاتی را از شما خواهد پرسید و سپس شروع به معاینه فیزیکی می‌کند. پس از آن احتمالاً برای تشخیص دقیق‌تر آزمایشاتی را برای شما تجویز خواهد کرد. از جمله آزمایش‌هایی که برای تشخیص علت آب آوردن زانو به کار می‌رود عبارتند از:
آزمایشات تصویربرداری
آزمایشات تصویربرداری می‌توانند به نشان دادن محل مشکل کمک نمایند. این گزینه‌ها عبارتند از:
- اشعه ایکس: اشعه ایکس می‌تواند شکستگی یا در رفتگی استخوان‌ها را نمایش دهد و مشخص می‌کند که آیا شما آرتریت دارید با خیر.
- سونوگرافی: این آزمایش از امواج صوتی برای تشخیص اختلالات بر تاندون‌ها یا رباط‌ها استفاده می‌شود.
- ام آر ای: در آزمایش MRI با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی، می‌توان آسیب‌های وارد شده به تاندون، رباط و سایر بافت‌های نرم را که در اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند را تشخیص داد.
آسپیراسیون مفصل
از یک سوزن برای خارج کردن مایع از داخل زانو استفاده می‌شود. از این مایع برای تشخیص موارد زیر استفاده می‌شود:
- خون، که ممکن است ناشی از جراحات یا اختلالات خونریزی باشد.
- باکتری‌هایی که ممکن است باعث ایجاد عفونت باشند.
- کریستال‌های رایج در بیماری نقرس
روش‌های درمان آب آوردن زانو
اگر شما از جمله افرادی هستید که در هنگام راه رفتن در ناحیه زانو احساس درد می‌کنید یا اینکه با بالا رفتن سن غضروف ضعیف شده است و فعالیت‌های روزمره برای شما دشوار است بهتر است درمان‌هایی را که در اینجا توصیه کرده‌ایم را دنبال کنید. درمان آب آوردن زانو برای هر شخص با توجه به عملکرد و قدرت زانو و شدت آن و سابقه پزشکی فرد متفاوت است.
فیزیوتراپی برای درمان آب آوردن زانو
تمرینات فیزیوتراپی می‌توانند عملکرد و قدرت زانوی شما را بهبود بخشد و در برخی موارد استفاده از زانوبند نیز می‌تواند مفید باشد.
جراحی برای درمان آب آوردن زانو
برای درمان آب آوردن زانو شاید نیاز به موارد زیر داشته باشید:
- آرتروسنتز: برداشتن مایع یکی از راه‌های درمان آب آوردن زانو است. این روش می‌تواند به کاهش فشار روی مفصل کمک می‌کند. پزشک ممکن است برای درمان التهاب یک کورتیکواستروئید به مفصل تزریق می‌کند.
- آرتروسکوپی: یک لوله (آرتروسکوپ) از طریق یک برش کوچک به مفصل زانوی فرد وارد می‌شود. ابزارهای متصل به آتروسکوپ می‌تواند بافت شل را از بین ببرند و زانوی شما را ترمیم کنند.
درمان‌های خانگی برای آب آوردن زانو
جدا از درمان‌های پزشکی که برای درمان آب آوردن زانو ضروری هستند، شما می‌توانید با استفاده از چند درمان خانگی ساده به بهبود هر چه سریعتر زانوهای خود کمک کنید. مراقب از زانو در منزل شامل موارد زیر می‌شود:
- استراحت. تا حد امکان از فعالیت‌هایی که باعث فشار به زانو می‌شود خودداری کنید.
- یخ و بلندی. هر ۲ الی ۴ ساعت یک بار بر روی زانوی خود یخ قرار دهید و یخ را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی زانوی خود بمالید. وقتی یخ را بر روی زانو قرار می‌دهید سعی کنید ارتفاع زانو از قلب شما بالاتر باشد. برای راحتی در این کار می‌توانید یک بالش را زیر زانوی خود قرار دهید.
- فشرده سازی. بستن زانو با باندکشی می‌تواند به کنترل تورم کمک می‌کند.
- داروها. داروهای بدون نسخه پزشک مانند ایبوپروفن، استامینوفن می‌تواند به کاهش درد زانوی شما کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: درمان گودی کمر
عوارض آب آوردن زانو
در صورت عدم جدی گرفتن آب آوردن زانو و درمان‌های آن، تورم ناشی از آب آوردن زانو، آبسه یا عفونت ممکن است به طور گسترده در بدن پخش شود. عوارض آب آوردن زانو می‌تواند منجر به بیماری‌های جدی دیگری می‌شود، بنابراین عدم مراجعه به پزشک و شروع درمان‌های آن می‌تواند منجر به عوارض جدی و حادتری می‌شود. از جمله عوارض آب اوردن زانو شامل موارد زیر می‌شود:
- از دست دادن عضلات: مایع موجود در زانو به مرور زمان می‌تواند باعث آسیب رساندن به عضلات و ضعیف شدن و آتروفی عضلات ران می‌شود.
- کیست بیکر: آب آوردن زانو می‌تواند منجر به تشکیل کیست بیکر در پشت زانوی شما می‌شود. کیست بیکر متورم می‌تواند دردناک باشد اما آن را می‌توان با یخ و فشرده‌سازی بهبود بخشید. اما اگر تورم شدید باشد شاید لازم باشد که مایع را توسط سوزن خارج کنید.
روش‌های پیشگیری از آب آوردن زانو چیست؟
تورم زانو نشانه‌ای از یک مشکل جدی در زانو است. این نوعی واکنش بدن به آسیب به زانو، استفاده بیش از حد از زانو، یا نشانه یک آسیب یا بیماری مزمن باشد. برای مدیریت سلامتی بهتر و جلوگیری از صدمات احتمالی به موارد زیر توجه کنید:
- عضلات اطراف زانوی خود را تقویت کنید. عضلات قوی در اطراف مفصل به کاهش فشار بر روی مفصل کمک می‌کنند.
- در انتخاب ورزش دقت کنید. برخی از فعالیت‌های ورزشی مانند ایروبیک در آب و شنا، فشار کمی را به زانوها وارد می‌کنند.
- حفظ وزن مناسب. اضافه وزن به آسیب ساییدگی کمک می‌کند که می‌تواند منجر به تورم زانو می‌شود.
جهت دریافت نوبت از بهترین دکتر فوق تخصص ستون فقرات در تهران با ما تماس بگیرید.
جمع‌بندی
عوامل پنهانی زیادی وجود دارند که بدون اینکه ما متوجه آنها شویم باعث آسیب به زانوهای ما خواهند شد. بنابراین بهتر است برای اینکه دچار آب آوردن زانو نشویم این عوامل را در طول زندگی خود جدی بگیریم. عواملی که باعث افزایش خطر آب آوردن زانو می‌شوند عبارتند از:
- سن: احتمال ایجاد آب آوردن زانو مرتبط با آرتریت با افزایش سن، بیشتر می‌شود.
- ورزش‌ها: افرادی که در ورزش‌هایی مانند بسکتبال که شامل چرخاندن سریع زانو است فعالیت می‌کنند، احتمال بیشتری وجود دارد که آسیب‌های مربوط به زانو که باعث تورم خواهد شد را تجربه کنند.
- افزایش وزن: اضافه وزن فشار مضاعفی را به زانو فرد اعمال می‌کند و این فشار به بافت، مفصل وارد شده و به تحلیل رفتن زانو که می‌تواند منجر به تورم و آب آوردن زانو بشود منجر می‌شود.
بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که جدا از تصادفات رانندگی که می‌توانند به زانوی فرد آسیب بزنند، سبک زندگی و کنترل وزن تأثیر زیادی در پیشگیری از این بیماری دارد.
