واریس ازجمله بیماری‌های شایعی است که همه ما کم‌وبیش در مورد آن شنیده‌ایم. خیلی از ما یا اعضای خانواده ما ممکن است واریس را تجربه کرده باشیم. واریس بیشتر در قسمت پاها خود را نشان می‌دهد و گاهی اوقات آن‌چنان رگهای پاها را درگیر می‌کند که فرد از به نمایش گذاشتن پاهای خود احساس شرم می‌کند.
اما شرم یا ناراحتی هیچ‌کدام نمی‌توانند در این زمینه کمکی به فرد بکنند. مهم این است که فرد با واریس، علل و علائم و راه‌های درمان آن آشنایی داشته باشد و از همه مهم‌تر، به‌موقع برای درمان واریس اقدام کند تا خدای نکرده درگیر عواقب احتمالی این بیماری نشود.
انواع واریس پا
واریس به رگهای بزرگ، برون‌زده و پیچ‌خورده بدن اشاره دارد. رگهای واریسی معمولاً تغییر رنگ داده‌اند و با تورم و ناراحتی همراه هستند. واریس ممکن است هر قسمتی از رگهای بدن را درگیر خود کند، اما معمولاً در پاها شایع‌تر است. این مسئله غالباً در ابتدا یک بیماری جدی و سخت به شمار نمی‌آید؛ اما اگر به‌موقع درمان نشود، ممکن است علاوه بر ناراحتی فرد، به مشکلات جدی‌تری منجر شود. واریس وابسته به‌شدت و شرایط بدن فرد انواع مختلفی دارد. واریس به متوسط، شدید، واریس بارداری و رگهای عنکبوتی تقسیم می‌شود.
واریس متوسط
در این حالت رگهای واریسی به شکل برآمدگی‌های زیرپوست خود را نشان می‌دهند و رنگ آبی مایل به بنفش دارند. این نوع از واریس در ابتدا تنها یک مشکل زیبایی محسوب می‌شود؛ اما اگر درمان نگردد، ممکن است به مشکلات جدی‌تری ختم شود. اگر احساس می‌کنید به واریس متوسط دچار شده‌اید، باید حتماً تحت معاینه وریدی قرار بگیرید تا مشخص شود آیا به بیماری مزمن وریدی مبتلا هستید یا خیر.
وریدهای واریسی دیگر قادر به انتقال جریان خون نیستند و خون به‌جای اینکه از طریق آن‌ها به داخل قلب برود، در داخل رگ‌ها جمع می‌شود. این نوع از واریس با لیزر درون وریدی (EVLT) یا اسکلروتراپی تحت هدایت اولتراسوند (UGS) قابل درمان است؛ در این صورت جریان خون به داخل این رگ‌ها برمی‌گردد.
بیشتر بخوانید: علائم و روش های درمان ورم زانو
واریس شدید
اگر وریدهای واریسی به‌موقع درمان نشوند، ممکن است بدشکل شده و وضعیتی وخیم‌تر پیدا کنند. به‌عنوان‌مثال، ممکن است به بیماری مزمن وریدی تبدیل شوند؛ این بیماری باعث ضخیم شدن پوست‌ها و بافت‌های بدن شده و باعث به وجود آمدن زخم‌های پوستی، تغییر رنگ پوست و حتی تورم شدید می‌شود. در این صورت جلسات درمانی مکرر برای درمان واریس شدید ضروری است.
واریس مرتبط با بارداری
زمانی که خانمی باردار می‌شود، بدن او خون اضافی تولید می‌کند؛ درنتیجه رگهای او تحت‌فشار قرار می‌گیرند و همین امر باعث واریسی شدن رگهای ناحیه لگن و پاها می‌شود. زنانی که حاملگی‌های چندقلو داشته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به سندرم احتقان لگن (PCS) قرار دارند که باعث تشکیل واریس‌های متوسط تا شدید در پاها و ناحیه لگن می‌شود که بسیار دردناک‌تر از واریس معمولی هستند. در درمان واریس‌های مرتبط با بارداری معمولاً از روش اسکلروتراپی تحت هدایت اولتراسوند (UGS) استفاده می‌شود.
واریس عنکبوتی
در این نوع واریس، رگ‌ها به شکل تارعنکبوت یا شاخه‌های درخت درمی‌آیند و معمولاً فقط ازنظر زیبایی برای فرد مشکل‌ساز هستند. اما اگر واریس‌های عنکبوتی، درمان‌نشده و به حال خود رها شوند، احتمال اینکه به مشکلات جدی‌تری همچون زخم‌های پوستی، درماتیت و دردهای مزمن منجر شوند، افزایش می‌یابد. خبر خوب این است که واریس عنکبوتی را می‌توان با پوشیدن جوراب‌های فشاری، ایجاد تغییراتی در سبک زندگی یا لیزر درون وریدی، به‌طور کامل درمان کرد. اگر دچار زانو درد هستید، بهتر است هر چه زودتر به بهترین متخصص زانو در تهران مراجعه کنید.
علت واریس پا
واریس به دلیل افزایش فشارخون در سیاهرگ‌ها به وجود می‌آید. واریس غالباً رگهای سطحی نزدیک به سطح پوست را درگیر می‌کند. خون توسط دریچه‌های یک‌طرفه سیاهرگ‌ها به سمت قلب حرکت می‌کند، اما هنگامی‌که این دریچه‌ها ضعیف شده یا آسیب می‌بینند، خون در رگ‌ها جمع می‌شود. این اتفاق باعث متورم شدن سیاهرگ‌ها می‌شود. نشستن یا ایستادن به‌صورت بلندمدت، باعث تجمع خون در رگهای پاها می‌شود و فشار داخل رگ‌ها را افزایش می‌دهد. در ضمن اگر درهرصورتی رگهای بدن در اثر فشار کشیده شوند، ممکن است دیواره رگ‌ها ضعیف شده و به این دریچه‌های یک‌طرفه آسیب وارد شود.
شایع‌ترین علت بروز واریس، ارث و سابقه خانوادگی است. در ضمن هر اتفاقی که باعث افزایش فشار در رگهای پا شود، ممکن است به واریس منتهی شود. برخی دیگر از علل بروز واریس عبارت‌اند از: اضافه‌وزن یا چاقی، بالا رفتن سن، جنسیت (در خانم‌ها شایع‌تر است)، عدم فعالیت کافی، آسیب‌دیدگی پاها، بارداری، کشیدن سیگار و مسمومیت با قرص‌‌های ضدبارداری خوراکی یا جایگزین‌های هورمونی.
علائم واریس چیست؟
مواردی مانند تغییر رنگ پوست، زخم شدن پاها، خارش پاها و احساس سنگینی یا سوزش و درد در پاها جزء شایع‌ترین علت واریس هستند؛ اما هرکسی ممکن است تجربه متفاوتی از این علائم داشته باشد.
بیماری واریس پا در صورت شدید بودن، ممکن است درنهایت باعث تورم خفیف مزمن شود؛ این تورم درنهایت ممکن است به مشکلات پوستی و بافتی جدی‌تری بیانجامد. به‌عنوان‌مثال، ممکن است به زخم‌ها و جراحت‌های مزمنی منجر شود که به‌سختی بهبود می‌یابند و یا ممکن است هرگز به‌صورت کامل درمان نشوند.
ازآنجایی‌که گاهی اوقات ممکن است علائم واریس پا یا واریس در هر قسمتی از رگهای بدن، شباهت زیادی با سایر مشکلات پزشکی داشته باشد؛ همیشه بهتر است برای تشخیص صحیح واریس به پزشک مراجعه کنید.
درباره بهترین متخصص دیسک کمر در تهران بیشتر بدانید!
تشخیص واریس
برای تشخیص بیماری واریس پا، پزشک پاهای شما در حالت‌های نشسته و ایستاده معاینه می‌کند. سپس سؤالاتی در مورد درد یا علائم دیگر از شما می‌پرسد. در ضمن پزشک ممکن است برای بررسی جریان خون شما از اولتراسوند استفاده کند. او در این آزمایش غیرتهاجمی از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌کند. به این طریق پزشک متوجه می‌شود که خون چگونه در رگهای شما به جریان درمی‌آید.
گاهی اوقات بسته به محل واریس ممکن است لازم باشد ونوگرافی از رگهای شما صورت بگیرد. پزشک در طی این آزمایش رنگ مخصوصی را به پاهای شما تزریق می‌کند و سپس از ناحیه موردنظر عکس اشعه ایکس می‌گیرد. این رنگ بر روی تصویر اشعه ایکس ظاهر می‌شود و به پزشک دید بهتری در مورد نحوه جریان یافتن خون در داخل رگهای شما می‌دهد.
درواقع پزشک به این دلیل از آزمایشاتی مانند اولتراسوند یا ونوگرافی استفاده می‌کند تا مطمئن شود که اختلالات دیگری مانند لخته شدن خون یا گرفتگی رگ‌ها، باعث تورم و درد پاهای شما نشده‌اند و این مشکلات تنها ناشی از واریس پا است.
درمان واریس
پزشکان معمولاً در ابتدا در درمان واریس پا محافظه‌کارانه عمل می‌کنند. آن‌ها در ابتدا توصیه می‌کنند که به‌جای درمان‌های تهاجمی، سبک زندگی خود را تغییر دهید.
تغییر سبک زندگی
درصورتی‌که بخواهید واریس را با تغییر در سبک زندگی خود درمان کنید، باید تغییرات زیر را در زندگی خود به وجود آورید:
- از ایستادن طولانی‌مدت خودداری کنید.
- وزن خود را کاهش دهید یا اینکه وزنتان را در محدوده‌ای مناسب حفظ کنید.
- به‌منظور گردش بهتر جریان خون، ورزش کنید.
- از جوراب‌های مخصوص واریس یا جوراب‌های ساق بلند استفاده کنید.
- در هنگام خواب و استراحت، پاهای خود را بالاتر از سطح زمین قرار دهید.
جهت انجام جراحی های ارتوپدی، همین حالا از جراح ارتوپد در تهران وقت بگیرید.
استفاده از جوراب واریس
در کنار این‌ها ممکن است پزشک به شما توصیه کند که برای اینکه رگهای پاهایتان فشرده‌شده و خون راحت‌تر به قلب برسد، از جوراب واریس استفاده کنید. جوراب واریس باعث کاهش تورم پاها نیز می‌شود.
عمل جراحی
اگر تغییرات سبک زندگی و استفاده از جوراب واریس تغییری در وضعیت واریس به وجود نیاوردند یا اینکه درد رگهای واریسی باعث مختل شدن زندگی فرد شده و احتمال می‌رود به سلامتی او آسیب او وارد کند، پزشک به‌ناچار از روش تهاجمی عمل جراحی برای درمان واریس پا استفاده می‌کند.
بستن و استریپینگ رگ‌ها یک روش درمانی جراحی محور است که به بیهوشی نیاز دارد. جراح در طول این عمل بریدگی‌های در پوست فرد ایجاد می‌کند و رگهای واریسی را از طریق این برش‌ها خارج می‌کند. امروزه به دلیل ظهور روش‌های کمتر تهاجمی، خیلی کم از روش جراحی استفاده می‌شود.
سایر روش‌های پیشرفته‌تر درمان واریس پا
در حال حاضر از روش‌های کمتر تهاجمی زیر برای درمان بیماری واریس پا استفاده می‌شود:
- اسکلروتراپی: در این روش با تزریق مواد شیمیایی مایع یا اسفنجی، رگهای بزرگ‌تر مبتلا به واریس مسدود می‌شوند.
- میکرو اسکلروتراپی: در این روش رگهای کوچک‌تر مبتلا به واریس از طریق تزریق مواد شیمیایی مایع مسدود می‌شوند.
- جراحی لیزری: در این روش از انرژی لیزر برای مسدود کردن رگهای واریسی استفاده می‌شود.
- درمان ابلیشن درون وریدی: در این روش از امواج گرما و فرکانس رادیوئی برای مسدود کردن رگهای واریسی استفاده می‌شود.
- جراحی اندوسکوپی وریدی: در این روش سعی می‌شود با استفاده از یک دوربین کوچک که از طریق یک برش کوچک وارد رگ‌ها می‌شود، رگهای واریسی مسدود شوند.
پیشگیری از واریس
همان‌طور که گفتیم دلیل واریس ممکن است عوامل متفاوتی باشد. به‌عنوان‌مثال، در مواردی که واریس ارثی است، تقریباً نمی‌توان از بروز واریس جلوگیری کرد. اما اقدامات زیر در حالت کلی در جلوگیری از واریس به شما کمک می‌کنند:
وزنتان را در یک محدوده مناسب حفظ کنید.
- ورزش به‌صورت منظم را فراموش نکنید.
- سعی کنید در هنگام نشستن، پاهای خود را بالاتر از سطح زمین نگهدارید.
- هنگام نشستن پاهای خود را روی هم نیندازید.
- لباس‌های زیاد تنگ به مدت طولانی نپوشید.
جهت رزرو نوبت از دکتر درد در تهران با ما تماس بگیرید.
علائم واریس با گذشت زمان
واریس معمولاً با گذشت زمان بدتر می‌شود، ازاین‌رو لازم است به‌محض مشاهده اولین علائم واریس، به‌منظور جلوگیری از واریس و بدتر شدن آن، تغییرات لازم را در سبک زندگی خود به وجود آورید. در غالب موارد واریس تنها ازنظر زیبایی مشکل‌ساز است و عوارض جدی ایجاد نمی‌کند.
اما واریس در موارد معدودی ممکن است به زخم یا آسیب‌دیدگی پاها، لخته شدن خون یا التهاب مزمن منجر شود. در موارد شدید ممکن است رگهای واریسی شما پاره شوند. در ضمن همان‌طور که گفتیم ممکن است علائم گرفتگی عروق با واریس یکی باشد، در این‌گونه مواقع تنها پزشک می‌تواند واریس را از گرفتگی عروق تشخیص دهد. ازاین‌رو حتماً باید پس از مشاهده اولین علائم واریس به پزشک متخصص مراجعه کنید. در این شرایط پزشک بهتر می‌تواند شما را راهنمایی کند و یا از درمان‌های غیرتهاجمی برای درمان واریس پا استفاده کند.
آیا واریس خطرناک است؟
خطرات واریس پا شاید برای بسیاری از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، ناچیز باشد. اما گاهی اوقات واریس پا ممکن است نشانه‌ای از ترومبوز ورید عمقی (DVT) باشد؛ در این بیماری لخته خون‌هایی در سیاهرگ‌های عمقی ساق پا یا ران و لگن یا بازو به وجود می‌آیند. آسیب‌های تروماتیک، اعمال جراحی، نشستن طولانی‌مدت، سرطان، درمان‌های سرطان و حتی ژنتیک ممکن است باعث بروز ترمبوز ورید عمقی شوند.
اگر این لخته خون تکه‌تکه شده و از هم جدا شود، ممکن است به سمت ریه‌ها حرکت کند و باعث آمبولی ریه شود که پاره‌ای از مواقع به مرگ می‌انجامد. به همین دلیل اگر احساس کردید که محل رگهای واریسی دچار تورم، گرما، سرخی و درد شدهاند، باید حتماً سریعاً به پزشک مراجعه کنید؛ چون این علائم خبر از مشکلات جدی‌تری می‌دهند.
جمع‌بندی
در این مطلب تلاش کردیم تمامی اطلاعات لازم درباره واریس را در اختیار شما قرار دهیم. اگر شما هم مبتلا به این مشکل هستید، قبل از ایجاد مشکلات جدی‌تر به پزشک مراجعه کنید. درهرصورت پیشگیری بهتر از درمان است، ازاین‌رو بهتر است از همان ابتدای بروز واریس برای درمان آن دست‌به‌کار شوید تا بعدها درگیر مشکلات پیچیده‌تری نشوید. اگر از مشکلات ناشیی از درد شانه رنج می برید به بهترین فوق تخصص شانه در ایران مراجعه کنید.
