شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که عفونت چیست؟ عفونت استخوان یا استئومیلیت به معنای عفونت در استخوان است. باکتری‌ها، قارچ‌ها و سایر عوامل عفونت‌زا، می‌توانند با جریان خون یا انتشار از بافت‌های مجاور به استخوان برسند. یکی دیگر از راه‌های ابتلا به استئومیلیت، هنگامی است که استخوان آسیب می‌بیند. اگر آسیب ایجاد شده، استخوان را در معرض میکروب‌ها قرار دهد، عفونت می‌تواند از خود استخوان نیز شروع شود.
اگرچه زمانی استئومیلیت غیرقابل درمان در نظر گرفته می‌شد اما اکنون می‌توان آن را با موفقیت درمان کرد. برای درمان استئومیلیت، در ابتدا باید قسمت‌های مرده استخوانی را با کمک روش‌های جراحی حذف کرد. پس از جراحی، درمان با کمک آنتی‌بیوتیک‌های قوی داخل وریدی ادامه پیدا می‌کند.
در این مقاله با استئومیلیت، علائم عفونت استخوان و روش‌های درمان آن بیشتر آشنا می‌شویم.
در ناحیه پا دچار عفونت شده اید ؟ دکتر عطار مجرب ترین جراح مچ پا در تهران
چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به استئومیلیت یا عفونت استخوان هستند ؟
سیگاری‌ها و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا نارسایی کلیه، بیشتر در معرض خطر ابتلا به استئومیلیت (Osteomyelitis) هستند. افرادی که دیابت دارند در صورت داشتن زخم پای دیابتی، ممکن است به استئومیلیت در استخوان‌های پا مبتلا شوند.
استئومیلیت یک عفونت نادر اما جدی است، زیرا می‌تواند باعث آسیب به استخوان‌ها و تحلیل استخوانی شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اما در عفونت استخوان در کودکان زیر ۵ سال و در پسرها شایع‌تر است. شیوع این بیماری در سنین بالا، به علت بیماری‌های زمینه‌ای هم بالا است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع بیماری ها و روش درمان آن ها می توانید به قسمت خدمات سایت دکتر بهامین مراجعه کنید و درباره جراحی شانه یخ زده و جراح ستون فقرات در تهران و فوق تخصص ارتوپدی کودکان بخوانید.
عفونت حاد استخوانی چیست؟
عفونت حاد استخوانی یا استئومیلیت (Osteomyelitis)، به معنای التهاب یا تورم بافت استخوانی است که معمولاً نتیجه یک عامل عفونی است. عفونت حاد استخوانی ممکن است به دلایل مختلف رخ دهد و می‌تواند کودکان و یا بزرگسالان را تحت‌تأثیر قرار دهد.
استئومیلیت باعث تورم دردناک مغز استخوان می‌شود. بدون درمان صحیح، جریان خون استخوان تحت‌تأثیر قرار گرفته و بافت استخوانی به تدریج می‌میرد.
این بیماری ممکن است در نتیجه یک باکتریمی یا سپسیس رخ دهد. باکتریمی و سپسیس، به معنای حضور باکتری‌های بیماری‌زا در خون است. این دو بیماری می‌توانند باعث درگیری استخوان‌ها به شکل استئومیلیت شوند. این نوع بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می‌شود و معمولاً استخوان‌های بلند مانند استخوان فمور (استخوان ران) یا هومروس (استخوان بازو) را درگیر می‌کند. عفونت حاد استخوانی در بزرگسالان، اغلب در مهره‌های ستون فقرات دیده می‌شود. منبع عفونت خونی، معمولاً باکتری به نام استافیلوکوک اورئوس است. با این حال، سایر باکتری‌ها و عوامل قارچی هم می‌توانند باعث استئومیلیت شوند.
درد در ناحیه کمر دارید ؟ با دکتر عطار متخصص ستون فقرات تماس بگیرید .
استئومیلیت همچنین می‌تواند در اثر عفونت بافت‌های مجاور، تزریق مکرر دارو، جراحی یا استفاده از یک وسیله مصنوعی ایجاد شود. افراد مبتلا به زخم پای دیابتی، در ریسک بالایی برای ابتلا به این مشکل قرار دارند. در هرکدام از این موارد، آسیب‌های ایجاد شده، شرایط لازم برای ورود باکتری‌ها به استخوان را فراهم می‌کنند.
افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر احتمال دارد به استئومیلیت مبتلا شوند. افراد مبتلا به کم‌خونی داسی شکل، HIV یا کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، مانند داروهای شیمی‌درمانی یا استروئیدها را دریافت می‌کنند، از این دسته افراد هستند.
بسته به منبع عفونت، استئومیلیت می‌تواند شروع ناگهانی یا آهسته و خفیف داشته باشد، یا ممکن است شکل مزمن پیدا کند.
علائم عفونت استخوان
استئومیلیت حاد به سرعت در طی یک دوره ۷ تا ۱۰ روزه پیشرفت می‌کند. علائم و نشانه‌های استئومیلیت حاد و مزمن مشابه هستند، و عبارت‌اند از:
- تب
- تحریک پذیری
- خستگی
- حالت تهوع
- تورم، گرما و قرمزی در ناحیه عفونت
- درد در ناحیه عفونت
- کاهش دامنه حرکت مفصل
- مشکل در تحمل وزن یا راه رفتن
- لنگش
- سفت شدن پشت (با درگیری مهره‌ها)
- لرز
- تعریق
- کاهش اشتها
آیا عفونت استخوان خطرناک است؟
گاهی اوقات استئومیلیت هیچ علامت و نشانه‌ای ایجاد نمی‌کند یا تشخیص علائم و نشانه‌های آن از سایر مشکلات دشوار است. این مسئله، ممکن است به ویژه برای نوزادان، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی آن‌ها ضعیف است، صادق باشد. برای مشاوره تخصصی با بهترین دکتر ارتوپد اطفال تماس بگیرید.
در صورت تشدید درد استخوان همراه با تب به پزشک مراجعه کنید. اگر به دلیل شرایط پزشکی یا جراحی یا جراحت اخیر در معرض خطر عفونت هستید، در صورت مشاهده علائم و نشانه‌های عفونت، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
عوامل ایجاد عفونت استخوان
در بیشتر موارد استئومیلیت توسط باکتری استافیلوکوک ایجاد می‌شود. میکروب‌ها می‌توانند به روش‌های مختلفی وارد استخوان شوند و از عوامل بروز استئومیلیت به شمار روند، از جمله:
- جریان خون: میکروب‌های سایر قسمت‌های بدن، به عنوان مثال، در ریه‌ها ناشی از ذات‌الریه یا در مثانه ناشی از عفونت دستگاه ادراری، می‌توانند از طریق جریان خون به یک نقطه ضعیف در استخوان برسند.
- آسیب‌ها و صدمات: زخم‌هایی که باعث ایجاد سوراخ عمیق می‌شوند، می‌توانند میکروب‌ها را به اعماق بدن شما وارد کنند. به این ترتیب، میکروب‌ها می‌توانند به استخوان مجاور گسترش یابند. اگر شکستگی استخوان، باعث بیرون زدن آن از پوست شود، میکروب‌ها از این طریق هم می‌توانند باعث ورود به استخوان و عفونت استخوانی شوند.
- عمل جراحی: آلودگی مستقیم با میکروب‌ها می‌تواند در حین جراحی جایگزینی مفاصل یا ترمیم شکستگی‌ها رخ دهد.
استخوان‌های ما به طور معمول در برابر عفونت مقاوم هستند، اما این محافظت با افزایش سن کاهش می‌یابد. از سایر عوامل دیگری که می‌توانند ریسک ابتلا به عفونت استخوانی را بیشتر کنند، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- اختلالات گردش خون: هنگامی که رگ‌های خونی آسیب می‌بینند یا مسدود می‌شوند، توانایی بدن در مبارزه با عوامل عفونت‌زا کمتر می‌شود. در این شرایط یک بریدگی کوچک می‌تواند به یک زخم عمیق تبدیل شود که ممکن است بافت‌های عمقی و استخوان را در معرض عفونت قرار دهد. ردیابت کنترل نشده، بیماری‌های شریان‌های محیطی مرتبط با سیگار، کم‌خونی داسی‌شکل، و جای‌گذاری کاتتر، از مواردی هستند که جریان خون را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.
- شرایطی که سیستم ایمنی بدن را مختل می‌کند: اگر سیستم ایمنی شما تحت‌تأثیر یک بیماری یا دارو قرار گرفته باشد، خطر ابتلا به استئومیلیت بیشتر می‌شود. عواملی که ممکن است سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب کنند، عبارت‌اند از: درمان سرطان، دیابت کنترل نشده و مصرف داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها
- اعتیاد به مواد مخدر: افرادی که به مواد مخدر تزریقی اعتیاد دارند، بیشتر در معرض ابتلا به استئومیلیت هستند، زیرا ممکن است از سوزن‌های غیر استریل استفاده کنند و کمتر احتمال دارد پوست خود را قبل از تزریق استریل کنند.
روش‌های پیشگیری از استئومیلیت
تمیز کردن و درمان زخم‌ها برای جلوگیری از عفونت و ورود باکتری‌ها، از باکتری ها مهم است. اگر اخیراً شکستگی استخوان یا جراحی ارتوپدی داشته‌اید، یا مفصل مصنوعی دارید، با دیدن اولین نشانه عفونت با پزشک خود تماس بگیرید. با این حال، در بسیاری از موارد، هیچ کاری نمی‌توانید برای پیشگیری از استئومیلیت انجام دهید.
روش‌های تشخیصی عفونت استخوان
پس از ارزیابی علائم و انجام یک معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است برای تشخیص استئومیلیت آزمایش‌های زیر را درخواست کند:
- آزمایش خون: شمارش کامل خون (CBC) می‌تواند نشانه‌های التهاب و عفونت را نشان دهد. در کشت خون، وجود باکتری در خون شما بررسی می‌شود.
- روش‌های تصویربرداری: عکسبرداری با اشعه ایکس، ام آر آی، سی تی اسکن و سونوگرافی، می‌توانند نشانه‌های استئومیلیت را نشان دهند.
- اسکن استخوان: در اسکن استخوان از مقدار کمی ماده رادیواکتیو ایمن، برای شناسایی عفونت‌ها یا شکستگی‌ها استفاده می‌شود.
- بیوپسی: بیوپسی به معنای نمونه‌برداری از مایع اطراف استخوان، خود استخوان و بافت‌های مجاور آن، و سپس بررسی آن نمونه‌ها زیر میکروسکوپ است.
روش‌های درمان عفونت استخوانی یا استئومیلیت
درمان عفونت حاد استخوانی ممکن است مدت زیادی طول بکشد. اگر درمان را در عرض سه تا پنج روز پس از مشاهده اولین علائم شروع کنید، عفونت ممکن است سریع‌تر برطرف شود.
در درمان استئومیلیت، نیاز به کمک گرفتن از چند روش درمانی مختلف است. اگر برای شما سوال است که برای درمان عفونت مغز استخوان چه بخوریم، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- ضدقارچ‌ها: برای درمان عفونت‌های قارچی، ممکن است برای ماه‌ها نیاز به مصرف داروهای ضدقارچ خوراکی داشته باشید.
- آسپیراسیون با سوزن: پزشک شما از یک سوزن ظریف برای تخلیه مایع و چرک از آبسه استفاده می‌کند.
- مسکن‌ها: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند درد و التهاب ناشی از استئومیلیت کاهش دهند.
گاهی اوقات برای درمان عفونت استخوان نیاز به جراحی وجود دارد. پس از جراحی به آنتی‌بیوتیک نیاز خواهید داشت. گزینه‌های جراحی عبارت‌اند از: - جراحی استخوان: پزشک، با جراحی بافت مرده و استخوان عفونی را جدا می‌کند. این روش ممکن است منجر به تغییر شکل استخوان شود.
- جراحی ستون فقرات: افراد مبتلا به استئومیلیت ستون فقرات، ممکن است نیاز به جراحی ستون فقرات داشته باشند. این روش از فروپاشی مهره‌ها و آسیب به نخاع، اعصاب و سایر قسمت‌های سیستم عصبی شما جلوگیری می‌کند.
بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت استخوان
آنتی‌بیوتیک‌ها، باکتری‌های عامل عفونت را از بین می‌برند. ممکن است به مدت چهار تا هشت هفته، نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک داشته باشید. درمان اغلب با آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی (IV) که در بیمارستان تجویز می‌شوند، شروع شود. پس از یک تا دو هفته دریافت آنتی‌بیوتیک وریدی، به مدت چند هفته داروها را به صورت خوراکی مصرف خواهید کرد. عفونت‌های مزمن ممکن است نیاز به ماه‌ها مصرف آنتی‌بیوتیک داشته باشند.
بیشتر بخوانید : همه چیز درباره آرتروز مچ پا
جمع‌بندی
عفونت استخوان یا استئومیلیت، بیماری نادر اما جدی و خطرناک است که عدم درمان صحیح و به موقع آن می‌تواند باعث عوارض جدی شود. این بیماری علائمی مانند درد و ناتوانی در حرکت را ایجاد می‌کند. سپسیس، جراحت‌ها و عفونت بافت‌های مجاور، از علل استئومیلیت هستند. کودکان زیر ۵ سال و افراد مسن و مبتلا به بیماری‌هایی مانند دیابت، در خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت استخوانی قرار دارند. درمان استئومیلیت در گذشته بسیار سخت و تقریباً غیرممکن بود اما امروزه، می‌توان با کمک دکتر متخصص عفونت استخوان و روش‌های جراحی و آنتی‌بیوتیک‌های وریدی، به راحتی این مشکل را درمان کرد. هم چنین اگر در ناحیه کمر احساس درد میکنید بهتر است با متخصص دیسک کمر در تهران مشورت کنید.
