رادیوفرکوئنسی ستون فقرات (عمل RF کمر)، یک روش کم‌تهاجمی، برای کنترل و کاهش کمردرد است. در این روش، اعصاب منتقل کننده سیگنال درد، به طور موقت، توانایی انتقال پیام‌های عصبی را از دست می‌دهند. این روش، یک روش موثر برای تسکین کمردرد مزمن است.
رادیوفرکوئنسی که نوروتومی با فرکانس رادیویی و عصب کشی ستون فقرات هم نامیده میشود، باعث ایجاد اسکار در عصب منتقل کننده پیام درد میشود. در این روش، بخشی از عصب منتقل کننده حس درد، توسط سوزن رادیوفرکوئنسی گرم میشود. گرما باعث ایجاد یک اسکار حرارتی در عصب شده، و به این ترتیب مسیر انتقال حس درد، به طور موقت مسدود میشود. رادیوفرکوئنسی ستون فقرات، در مقایسه با سایر روش‌ها، می‌تواند درد برای مدت طولانی‌تری تسکین دهد.
این روش درمانی، روشی ایمن، موثر و سریع برای کنترل درد است. همچنین، می‌تواند نیاز به انجام جراحی را تا حد زیادی کاهش داده و وابستگی بیماران به داروهای مسکن را کمتر کند. رادیوفرکوئنسی ستون فقرات، می‌تواند به افراد مبتلا به کمر درد مزمن کمک کند تا دوباره به زندگی معمول خود بازگردند.
در ادامه، شما را با مزایا و کاربردهای رادیوفرکوئنسی ستون فقرات و انتخاب پزشکان این حوزه، دکتر ستون فقرات در سایت دکتر بهامین عطار بیشتر آشنا می‌کنیم.
رادیوفرکوئنسی (RF) چیست؟
امواج، طول موج‌های مختلفی دارند و شامل امواجی با فرکانس پایین، مانند پرتوهای فروسرخ تا امواجی با فرکانس بالا، مانند پرتوهای فرابنفش می‌شوند. امواج رادیویی، جایی بین امواج فروسرخ و فرابنفش قرار دارند و می‌توان برای کاربردهای پزشکی مختلف از آن‌ها استفاده کرد. از کاربردهای رادیوفرکوئنسی در پزشکی، می‌توان به کمک در درمان درد مزمن ناشی از شرایطی از جمله آرتریت ستون فقرات (اسپوندیلوز) و درد مفصل ساکروایلیاک (SI)، کمردرد، گردن درد و زانو درد مزمن، درد ناشی از سرطان و درمان آن، درد صورت ناشی از نورالژی عصب سه قلو، درد اعصاب محیطی، آریتمی‌های قلبی و کمک در نابودی سلول‌های سرطانی را نام برد.
در رادیوفرکوئنسی ستون فقرات، از گرمای حاصل از تابش امواج رادیویی، برای مسدود کردن مسیر انتقال درد استفاده میشود. ابتدا یک سوزن توخالی، در مجاورت عصب منتقل کننده درد قرار می‌گیرد. پس از آن، یک الکترود در بالا سوزن تعبیه میشود. این الکترود امواج رادیویی تولید می‌کند که از طریق سوزن به عصب می‌رسد. گرمای حاصل از امواج رادیویی، باعث ایجاد ضایعهای میشود، که از ارسال سیگنال‌های درد توسط عصب به مغز جلوگیری می‌کند. اعصاب سالم مجاور در طول عمل آسیب نمی‌بینند.
رادیوفرکوئنسی، به کاهش درد، بهبود عملکرد، تعویق یا جلوگیری از لزوم انجام جراحی و کاهش وابستگی به دارو کمک می‌کند.
پیش از جراحی لیزری دیسک کمر از جراحان و متخصصان کمر مشورت بگیرید.
انواع روش‌های رادیوفرکوئنسی ستون فقرات
انواع رادیوفرکوئنسی ستون فقرات شامل دو روش کلی است که عبارتند از:
رادیوفرکوئنسی نوروتومی (Neurotomia Radiofrequency)
در رادیوفرکوئنسی نوروتومی، عصب منتقل کننده حس درد، تحت گرمای حاصل از تابش امواج رادیویی، آسیب دیده و در بخشی از آن بافت اسکار تشکیل میشود. اسکار ایجاد شده از انتقال پیام درد به مغز جلوگیری می‌کند.
رادیوفرکوئنسی پالسی (Pulsed Radiofrequency)
در این روش، هدف تنظیم یا تعدیل فعالیت عصب است و برای کاهش آسیب به عصب، امواج در پالس‌های منقطع به عصب رسیده و عصب تحت گرمای کمتری قرار می‌گیرد.
جراحی بسته رادیوفرکوئنسی ستون فقرات چگونه انجام میشود؟
پزشک ابتدا سوابق پزشکی و دارویی شما را بررسی کرده و در رابطه با دردی که احساس می‌کنید، و شدت آن سوالاتی را از شما خواهد پرسید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که چند روز قبل از عمل، مصرف داروهایی مانند آسپیرین و سایر داروهای رقیق کننده خون را قطع کنید. اما به یاد داشته باشید که به هیچ وجه نباید سر خود مصرف هیچ دارویی را قطع کنید.
پزشک سپس شما را معاینه کرده و رادیوگرافی و سایر روش‌های تصویربرداری لازم را درخواست می‌کند. این تست‌ها به تعیین دقیق علت درد، ارزیابی شدت آسیب و رد سایر علل کمک می‌کنند. با کمک نتایج این تست‌ها، می‌توان بررسی کرد که آیا شما کاندید مناسبی برای رادیوفرکوئنسی ستون فقرات هستید یا باید برای کنترل درد خود، از سایر روش‌ها کمک بگیرید.
پزشک سپس آزمایشی به نام بلوک تشخیصی را برای تأیید منبع و سطح درد شما انجام می‌دهد. در بلوک تشخیصی، یک ماده بی‌حس کننده، به نزدیکی محل درد تزریق میشود. اگر نتایج حاصل از بلوک تشخیصی چندان رضایت‌بخش نباشد، ممکن است سود زیادی از رادیوفرکوئنسی ستون فقرات نبرید.
اگر نتایج رضایت‌بخش باشد و کاندید مناسبی برای جراحی فرکوئنسی ستون فقرات باشید، پزشک راهنمایی‌های بعدی را به شما خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: انحراف ستون فقرات
پیش از عمل، ممکن است پزشک به شما یک داروی آرامبخش بدهد تا در طول عمل احساس راحتی بیشتری داشته باشید. رادیوفرکوئنسی ستون فقرات با بی‌هوشی انجام نمی‌شود، زیرا باید در طول عمل به یک سری سوالات پاسخ دهید. این روش، با کمک بی‌حسی موضعی انجام میشود. پس از بی‌حسی، یک سوزن نازک و توخالی، در محلی که احساس درد می‌کنید، وارد میشود. تمام مراحل عمل، تحت راهنمایی روشی به نام فلوروسکوپی انجام میشود.
هنگامی که سوزن به محل مورد نظر رسید، پزشک آزمایشی را برای تأیید قرار گرفتن آن در موقعیت مناسب انجام می‌دهد. این آزمایش شامل وارد کردن یک میکروالکترود از طریق سوزن توخالی است. پزشک از شما خواهد پرسید که آیا احساس سوزن سوزن شدن (یا ناراحتی یا انقباض عضلانی) دارید یا خیر. این بدان معنی است که سوزن در مکان مناسب قرار گرفته است.
پس از اطمینان از قرار گرفتن سوزن در محل درست، پزشک از طریق آن، یک بی‌حس کننده موضعی را به محل درد تزریق می‌کند. پس از بی‌حس شدن محل، یک جریان رادیویی، از طریق سوزن ارسال شده تا قسمت درگیر گرم شود. گرما باعث آسیب به عصب منتقل کننده پیام درد میشود و به این ترتیب دیگر هیچ سیگنال دردی به مغز ارسال نمی‌شود.
درصورت نیاز، می‌توان رادیوفرکوئنسی ستون فقرات را برای بیش از یک عصب انجام داد. رادیوفرکوئنسی ستون فقرات، بسته به محل درمان و تعداد درمان‌های انجام شده، بین ۱۵ دقیقه تا دو ساعت طول می‌کشد. پس از پایان عمل، پزشک برش ایجاد شده را می‌بندد.
این روش درمانی یک روش سرپایی است و به همین دلیل نیازی نیست که پس از عمل در بیمارستان یا کلینیک بمانید. پزشک پس از مطمئن شدن از پایداری شرایط شما، اجازه رفتن به خانه را در همان روز عمل به شما خواهد داد. پس از عمل نباید رانندگی کنید، به همین دلیل باید همراهی داشته باشید، تا شما را به خانه برساند.
وقتی به خانه رسیدید استراحت کنید. تا ۲۴ ساعت پس از انجام عمل، رانندگی نکنید و کار سنگین انجام ندهید. پس از یک یا دو روز، می‌توانید فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید، مگر این که پزشک توصیه دیگری به شما کرده باشد. توصیه میشود، که تا یک یا دو روز پس از عمل، به حمام نروید.
ممکن است برای چند روز همچنان درد یا اسپاسم عضلانی را در محل درمان احساس کنید. ممکن است پزشک برای کنترل این علائم، داروهای مسکن برای شما تجویز کند. استفاده از کیسه یخ پس از عمل، به کاهش این علائم آزاردهنده کمک می‌کند.
ممکن است پزشک به شما توصیه کند که پس از عمل، برای بهبودی سریع‌تر، چند جلسه فیزیوتراپی انجام دهید. پزشک، یک ویزیت دیگر را برای بررسی عوارض احتمالی و نتایج عمل تعیین می‌کند. پس از عمل اگر دچار درد شدید، قرمزی یا بی‌حسی پیش‌رونده شدید، باید فورا با پزشک تماس بگیرید.
جهت دریافت نوبت از دکتر متخصص سیاتیک با ما تماس بگیرید.
کاربرد امواج رادیوفرکوئنسی در درمان بیماری های ستون فقرات
تا اینجا دیدیم که رادیوفرکوئنسی چیست و چه طور انجام میشود. در ادامه به کاربرد آن خواهیم پرداخت.
در ستون فقرات، اعصاب منشعب شده از نخاع، به مفاصل فاست و مفاصل ساکروایلیاک می‌روند. مفاصل فاست، جفت مفاصل کوچک بین مهره‌های ستون فقرات هستند. این مفاصل باعث انعطاف‌پذیری ستون فقرات شده و انجام حرکاتی مانند خم شدن و چرخیدن را ممکن می‌کنند. دو عصب کوچک، به نام اعصاب شاخه داخلی، به مفاصل فاست متصل هستند. این اعصاب، سیگنال درد مفاصل فاست را به مغز منتقل می‌کنند.
مفصل ساکروایلیاک، در قسمت پایینی کمر، درست بالای دنبالچه قرار گرفته است. اعصاب شاخه جانبی، به مفصل ساکروایلیاک متصل هستند، و وظیفه انتقال سیگنال‌های درد را از این مفصل، به مغز برعهده دارند.
در رادیوفرکوئنسی ستون فقرات، اعصاب شاخه جانبی مفصل ساکروایلیاک و اعصاب شاخه داخلی مفاصل فاست هدف قرار می‌گیرند. مسدود کردن مسیر انتقال درد در این اعصاب، باعث تسکین و بهبودی کمردرد میشود.
کاربرد امواج رادیوفرکوئنسی در ستون فقرات، کمک به درمان کمر دردهای ناشی از اسپوندیلوز و آرتریت ستون فقرات و درد مفصل ساکروایلیاک است. از دیگر کاربردهای این روش درمانی، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- درد ناشی از تحلیل مهره‌ها
- درد ناشی از آرتریت مفاصل فاست مهره‌های کمری، سینه‌ای و گردنی
- سردرد سرویکوژنیک
- نورالژی اکسیپیتال
- درد لگن خلفی ناشی از مشکلات مفصل ساکروایلیاک
برای بررسی روند رشد کودکتان به دکتر ارتوپد کودکان در تهران مراجعه کنید.
مزایای روش رادیوفرکوئنسی ستون فقرات
روشی ایمن، موثر و سریع، در تسکین کمردرد است. از دیگر مزایای رادیوفرکوئنسی ستون فقرات، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- تسکین سریع و موثر درد
- به تعویق انداختن و عدم نیاز به جراحی
- روش کم‌تهاجمی، با حداقل برش و درد
- دوره بهبودی کوتاه
- کاهش وابستگی به داروهای مسکن
- کمک به کاهش محدودیت و بهبود قابل توجه عملکرد
- این روش سرپایی است و نیازی به بستری در بیمارستان ندارد. می‌توانید در همان روز عمل به خانه بازگشته، و پس از یک یا دو روز، فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید.
بیشتر بیماران پس از رادیوفرکوئنسی ستون فقرات، تسکین زیادی تجربه می‌کنند. با این حال نتیجه، بستگی به علت درد و مکان آن دارد. تسکین درد می‌تواند در برخی افراد فوری باشد، در سایر افراد ظرف ۱۰ روز رخ دهد یا در برخی دیگر ممکن است تا سه هفته طول بکشد. ممکن است عصب پس از ۶ تا ۱۲ ماه به حالت عادی خود بازگردد. در این شرایط، می‌توان درمان را درصورت نیاز، مجدد تکرار کرد.
جهت ویزیت با جراح کتف و دریافت مشاوره یا نوبت جراحی با ما تماس بگیرید: ۰۲۱۲۶۱۲۶۲۱۰
موارد ممنوعیت کاربرد امواج رادیوفرکوئنسی
رادیوفرکوئنسی در زنان حامله، افرادی که دچار عفونت با بیماری زمینه‌ای هستند، و کسانی که مبتلا به مشکلات خونریزی دهنده هستند، توصیه نمی‌شود. پزشک برای اطمینان از اینکه شما کاندید مناسبی برای انجام این روش هستید، آزمایشات و تست‌های مختلفی را درخواست می‌کند.
علاوه بر اینکه ممنوعیت کاربرد امواج رادیوفرکوئنسی توسط پزشک چک میشود، برای اطمینان از موثر بودن این روش، پیش از انجام عمل، آزمایشی به نام بلوک عصبی نیز انجام خواهد شد. در این آزمایش، یک ماده بی‌حس کننده به نزدیکی محل درد تزریق میشود. بر اساس نتایج این آزمایش، پزشک مشخص می‌کند که آیا شما کاندید مناسبی برای رادیوفرکوئنسی هستید، یا باید از روش‌های دیگری برای کنترل درد خود کمک بگیرید.
جمع بندی
رادیوفرکوئنسی ستون فقرات، روشی آسان و بدون خطر برای درمان انواع دردهای مزمن ناشی از مشکلات ستون فقرات است. در این روش از گرمای حاصل از تابش امواج رادیویی، برای مسدود کردن مسیر انتقال پیام درد به مغز استفاده میشود. این عمل یک روش کم‌تهاجمی و سرپایی است، و می‌توانید یک یا دو روز پس از انجام آن، مجدد فعالیت‌های خود را از سر بگیرید. این روش، در مقایسه با سایر روش‌ها، می‌تواند باعث تسکین طولانی‌تری، برای کمردرد و سایر دردهای مزمن شما شود. برای آگاهی بیشتر در رابطه با این روش، و مشاوره با بهترین متخصصان، از قسمت تماس با ما، با همکاران ما در ارتباط باشید.
