درد نوروپاتیک چیست؟ یک درد معمولاً مزمن و بیشتر ناشی از یک بیماری پیشرونده و مزمن عصبی است. با این حال آسیب و برخی از عفونت‌ها هم ممکن است باعث آن شوند. درد نوروپاتیک مزمن، می‌تواند در هر زمانی بدون یک رویداد یا عامل محرک درد، آشکار شود. به طور معمول، درد غیر نوروپاتیک، به دلیل آسیب یا بیماری است.
به عنوان مثال، اگر کتاب سنگینی روی پای خود بیندازید، سیستم عصبی شما بلافاصله پس از برخورد کتاب سیگنال‌هایی از درد ارسال می‌کند. در درد نوروپاتیک، درد معمولاً توسط یک رویداد یا آسیب ایجاد نمی‌شود. در واقع در این نوع درد، سیستم عصبی بدن، سیگنال‌های عصبی را بدون وجود محرک به مغز ارسال می‌کند.
در این مقاله توضیح می‌دهیم که بیماری نوروپاتیک چیست؟ و با علل و روشهای درمان آن بیشتر آشنا می‌شویم.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع بیماری ها و روش درمان آن ها می توانید به قسمت خدمات سایت دکتر بهامین مراجعه کنید و درباره جراحی شانه یخ زده بخوانید.
درد نوروپاتیک یا درد نوروپاتیک عصبی چیست؟
درد نوروپاتیک یا درد عصبی، ناشی از اختلال عملکرد یا آسیب به سیستم عصبی است. در درد نوروپاتیک عصبی، ممکن است درد را از هر یک از سطوح مختلف سیستم عصبی، یعنی اعصاب محیطی، نخاع و مغز، احساس کنید. نخاع و مغز با هم به عنوان سیستم عصبی مرکزی شناخته می‌شوند. اعصاب محیطی، اعصابی هستند که در سایر قسمت‌های بدن، مانند اندام‌ها، بازوها، پاها و انگشتان دست و پا پخش شده و ارتباط سیستم عصبی مرکزی را با این قسمت‌های بدن برقرار می‌کنند. وقتی رشته‌های عصبی آسیب می‌بینند، سیگنال‌های اشتباهی را به مراکز درد ارسال می‌کنند. عملکرد اعصاب ممکن است در محل آسیب یا در نواحی خاصی از سیستم عصبی مرکزی تغییر کند.
بیشتر بدانید: پی آر پی دست
دیابت مسئول حدود ۳۰ درصد از موارد درد نوروپاتیک است. با این حال، تشخیص منبع درد عصبی همیشه آسان نیست. صدها بیماری وجود دارد که با این نوع درد مرتبط است. درد نوروپاتیک، معمولاً به شکل یک درد سوزشی توصیف می‌شود و مناطق آسیب دیده اغلب به لمس حساس هستند.
درد نوروپاتیک، می‌تواند بسیار شدید و طاقت‌فرسا باشد. احساس سوزن‌سوزن شدن، مشکل در تشخیص صحیح دما و بی‌حسی، از دیگر علائمی است که ممکن است همراه با درد وجود داشته باشند. برخی افراد ممکن است حتی پوشیدن لباس‌های ضخیم برایشان سخت باشد، زیرا در مواردی، حتی فشار جزئی نیز می‌تواند درد را تشدید کند.
علائم درد نوروپاتیک را چگونه تشخیص دهیم؟
علائم درد نوروپاتیک بسیار متنوع است و هر بیمار ممکن است علائمی متفاوت داشته باشد. از علائم شایعی که ممکن است در اثر آن تجربه کنید، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- احساس درد خودبه‌خودی (احساس درد بدون محرک خاص): درد نوروپاتیک، اغلب به شکل یک درد تیرکشنده، سوزشی یا دردی شبیه به شوک الکتریکی توصیف می‌شود. ممکن است همراه با درد، احساس سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حسی هم داشته باشید.
- درد با محرک‌های غیرمعمول: ممکن است در اثر تحریک، با محرک‌های غیر دردناکی مانند: سرما، کشیدن ملایم مسواک روی پوست و فشار آرام انگشت، حس درد شدیدی را تجربه کنید. به این حالت آلودینیا می‌گویند. آلودینیا به معنای احساس درد شدید، در اثر محرک‌های غیر دردناک است.
- احساس بی‌حسی که ممکن است خودبه‌خودی یا برانگیخته باشد.
- اشکال در خواب و مشکلات روانی و عاطفی، در نتیجه تأثیرات درد
روشهای تشخیص درد نوروپاتیک
پزشک برای تشخیص درد نوروپاتیک، علائم و سوابق پزشکی شما را به دقت بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی کامل انجام می‌دهد. پزشک ممکن است از شما بخواهد تا درد خود را توصیف کنید و سؤالاتی هم در رابطه با زمان ایجاد درد و محرک‌های ایجاد آن خواهد پرسید. درصورتی که پزشک به درد عصبی شک داشته باشد، ممکن است برخی از تست‌های عصبی و آزمایش خون برای شما درخواست کند.
علل ایجاد درد نوروپاتیک چیست؟
علل ایجاد درد نوروپاتیک را می‌توان به ۴ دسته کلی تقسیم کرد: بیماری‌های مختلف، آسیب‌ها و صدمات، عفونت‌ها و قطع عضو که در ادامه به تفصیل شرح می‌دهیم:
بیماری‌های ایجادکننده درد نوروپاتیک
درد نوروپاتیک می‌تواند علامت یا عارضه بیماری‌های مختلفی باشد. برای مثال می‌توان بیماری‌های مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس، مولتیپل میلوما و سایر انواع سرطان‌ها را نام برد. همان‌طور هم که گفتیم، دیابت مسئول ۳۰ درصد از موارد نوروپاتی است. دیابت می‌تواند بر عملکرد اعصاب شما تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به دیابت، معمولاً به تدریج، بی‌حسی در اندام‌ها و سپس به دنبال آن احساس درد و سوزش را تجربه می‌کنند. این علائم، نشانه‌های درد نوروپاتیک و آسیب به اعصاب است.
جهت مراجعه به فوق تخصص ارتوپدی کودکان با ما تماس بگیرید.
مصرف بیش از حد و طولانی مدت الکل، می‌تواند عوارض زیادی از جمله درد مزمن نوروپاتیک ایجاد کند. آسیب به اعصاب، ناشی از مصرف مزمن الکل می‌تواند اثرات طولانی مدت و دردناکی داشته باشد.
نورالژی عصب سه قلو (تری ژمینال) یک بیماری دردناک، همراه با درد شدید نوروپاتیک در یک طرف صورت است. این بیماری یکی از رایج‌ترین انواع دردهای عصبی است و می‌تواند بدون دلیل شناخته شده رخ دهد.
شیمی‌درمانی و پرتودرمانی که برای درمان سرطان انجام می‌شود هم ممکن است بر سیستم عصبی تأثیر گذاشته و باعث ایجاد درد نوروپاتیک شود.
آسیب‌ها و صدمات ایجادکننده درد نوروپاتیک
آسیب به بافت‌های مختلف بدن، ماهیچه‌ها یا مفاصل، یک علت غیرمعمول درد نوروپاتیک است. بیماری‌های ستون فقرات، لگن و ساق پا، می‌توانند باعث آسیب دائمی به اعصاب و درد نوروپاتیک شوند. حتی پس از برطرف شدن عامل آسیب، ممکن است صدمات وارد شده به سیستم عصبی بهبود نیابد. در نتیجه، ممکن است بیمار تا سال‌ها پس از آسیب، همچنان درد را تجربه کنید. بیماری‌ها و آسیب‌های ستون فقرات از علل شایع درد نوروپاتیک است. فتق دیسک و فشردگی طناب نخاعی، می‌تواند به رشته‌های عصبی اطراف ستون فقرات شما آسیب برساند. برای تشخیص دقیق آسیب رشته های عصبی و یا مشکلات ستون فقرات به دکتر بهامین متخصص ستون فقرات در تهران مراجعه کنید.
عفونت‌های ایجاد کننده درد نوروپاتیک
عفونت‌ها از علل نادر درد نوروپاتیک هستند. زونا که در اثر فعال شدن مجدد ویروس آبله مرغان ایجاد می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد درد نوروپاتیک در امتداد عصب درگیر شود. درد نوروپاتیک ناشی از بیماری زونا، ممکن است تا چندین هفته باقی بماند. همچنین عفونت ناشی از سیفلیس هم می‌تواند منجر به سوزش و درد غیرقابل‌توضیح شود. افراد مبتلا به ویروس HIV هم ممکن است یک درد نورپاتیک و غیرقابل‌توضیح را تجربه کنند.
قطع عضو و درد نوروپاتیک
یک شکل غیرمعمول از درد نوروپاتیک، به نام سندرم اندام فانتوم، زمانی رخ می‌دهد که یکی از اعضای بدن قطع شده باشد. با وجود از دست دادن آن اندام، مغز شما همچنان فکر می‌کند که سیگنال‌های درد را از قسمت عضو قطع شده دریافت می‌کند. با این حال، آنچه در واقع اتفاق می‌افتد این است که اعصاب نزدیک به عضو قطع شده، سیگنال‌های اشتباهی را به مغز ارسال می‌کنند. علاوه بر بازوها یا پاها، درد فانتوم ممکن است در انگشتان دست، انگشتان پا، آلت تناسلی، گوش و سایر اعضای بدن احساس شود.
علل دیگر ایجاد کننده درد نوروپاتیک
از علل کمتر شایع درد نوروپاتیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کمبود ویتامین B
- سندرم تونل کارپال
- مشکلات تیروئید
- مشکلات عصب صورت
- آرتریت در ستون فقرات
آیا از درد سیاتیک رنج می برید؟ اگر به موقع به فوق تخصص سیاتیک در تهران مراجعه کنید، درمان می شوید.
روشهای درمان درد نوروپاتیک
مهم‌ترین هدف در درمان درد نوروپاتیک، شناسایی عامل درد، و در صورت امکان درمان آن است. در انواع روشهای درمان بیماری نوروپاتیک، پزشک تلاش می‌کند تا با تسکین درد، کیفیت زندگی بیمار را بهبود ببخشد.
داروهای درمان‌کننده درد نوروپاتیک
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، گاهی اوقات برای درمان دردهای عصبی استفاده می‌شوند. با این حال، این داروها در اغلب موارد برای درمان دردهای نوروپاتیک مؤثر نیستند، زیرا منبع درد را هدف قرار نمی‌دهند. داروهای ضد درد اپیوئیدی هم چندان در کاهش درد نوروپاتیک مؤثر نیستند. به علاوه خطر وابستگی به آن‌ها هم وجود دارد. مسکن‌های موضعی هم تا حدودی در کاهش دردهای نوروپاتیک مؤثرند. چسب‌های لیدوکائین و انواع کرم‌ها و پمادهای ضد درد را می‌توان امتحان کرد.
داروهای ضد افسردگی می‌توانند به درمان دردهای نوروپاتیک کمک کنند. این داروها هم درد و هم اضطراب ناشی از درد نوروپاتیک را بهبود می‌بخشند.
گاباپنتینوئیدها که داروهای ضدتشنج هستند، معمولاً برای درمان دردهای عصبی تجویز می‌شوند. مشخص نیست که چرا داروهای ضدتشنج در کاهش دردهای نوروپاتیک مؤثرند اما محققان معتقدند این داروها با سیگنال‌های درد تداخل می‌کنند.
بلوک عصبی برای درمان درد نوروپاتیک
پزشک شما ممکن است استروئیدها، بی‌حس‌کننده‌های موضعی یا سایر داروهای ضد درد را به اعصابی که تصور می‌شود، مسئول سیگنال‌های درد ناخواسته هستند، تزریق کند. این درمان موقتی است و ممکن است لازم باشد در آینده مجدد تکرار شود.
دستگاه‌های قابل کاشت در درمان درد نوروپاتیک
در این روش به کمک جراحی، دستگاه‌های مخصوصی را برای کنترل تکانه‌های درد، در مغز یا نخاع کاشته می‌شود. این دستگاه‌ها معمولاً فقط در افرادی استفاده می‌شوند که به سایر گزینه‌های درمانی پاسخ خوبی نداده‌اند.
برای مراجعه به بهترین دکتر ارتوپد اطفال همین حالا از دکتر بهامین عطار وقت بگیرید.
اصلاح سبک زندگی برای درمان درد نوروپاتیک
مدیتیشن، ماساژ و فیزیوتراپی، در کاهش درد نوروپاتیک مؤثرند. پزشک ممکن است مواردی را برای کنترل بهتر درد، به شما توصیه کند.
جمع‌بندی
درد نوروپاتیک، به معنای احساس درد در قسمت خاصی از بدن، بدون وجود محرک است. این مسئله در اثر آسیب به سیستم عصبی بدن ایجاد می‌شود. بیماری‌هایی مانند دیابت و ام اس، از علل شایع آن هستند. بیمار ممکن است در کنار درد، علائمی مانند بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن را تجربه کند. برای درمان، از روشهای مختلفی مانند دارودرمانی، فیزیوتراپی و حتی جراحی استفاده می‌شود. در صورت نیاز برای مشاوره در رابطه با درد نوروپاتیک و درمان‌های آن، می‌توانید با پزشکان مجموعه ما در تماس باشید.
